Minister Finansów i Gospodarki Andrzej Domański zaprezentował na dzisiejszej konferencji nową propozycję związaną z ulgami podatkowymi mającymi zachęcić Polaków do inwestycji - Osobiste Konto Inwestycyjne (OKI).
Inwestorzy oczekiwali zmian w podatku Belki, który wprowadzony został w 2002 r. jako rozwiązanie tymczasowe. Mimo to obowiązuje do dziś i wynosi 19% od zysków kapitałowych. Na dzisiejszej konferencji Minister nie zdecydował się zmienić podatku, a zamiast tego zaproponował wprowadzenie nowego konta, którego warunki będą miały sprzyjać wzrostowi inwestycji wśród Polaków.
Zacznij inwestować już dziś, dzięki wielokrotnie nagradzanej platformie
Otwórz konto Pobierz aplikację mobilną Pobierz aplikację mobilnąNajważniejszą cechą konta OKI jest zwolnienie z podatku od zysków kapitałowych. Zamiast tego pobierany będzie podatek w wysokości ok. 0,8% od posiadanych na koncie aktywów powyżej 100 tys. zł. Na koncie będzie można posiadać akcje, obligacje, gotówkę, jednostki funduszy inwestycyjnych oraz inne instrumenty dopuszczone do obrotu.
Stawka podatku od aktywów ma być wyliczana jako iloczyn stopy wolnej od ryzyka oraz stawki podatku Belki, stąd wysokość podatku będzie zależała od zmiany rentowności polskich obligacji skarbowych.
W praktyce oznacza to, że podatek na koncie OKI (w przeciwieństwie do normalnego podatku Belki) będzie płacony bez względu na osiągane wyniki. Nawet jeżeli inwestor osiągnie stratę w ciągu danego roku, wciąż będzie płacił podatek od wartości swojego portfela powyżej 100 tys. zł.
Przykładowo, jeżeli inwestor będzie posiadał na początku roku 90 tys. zł i osiągnąłby 10% stopę zwrotu, na koniec roku jego portfel w przypadku wynosiłby 99 tys. zł. W przypadku zwykłego konta musiałby on zapłacić 19% podatek od 9 tys. zł zysku, czyli 1,7 tys. zł. W przypadku konta OKI wartość konta nie przekroczyłaby 100 tys. zł, więc inwestor podatku by nie zapłacił.
Jednakże takie rozwiązanie to miecz obosieczny. Jeżeli założylibyśmy, że inwestor dysponuje większym kapitałem np. 1 mln zł i w ciągu roku osiągnąłby on 10% stratę, wartość jego portfela na koniec roku wyniosłaby 900 tys. zł. W przypadku zwykłego konta inwestor nie zapłaciłby podatku Belki ze względu na brak zysków kapitałowych. Jednak w przypadku konta OKI musiałby on jeszcze zapłacić dodatkowy podatek od nadwyżki w portfelu nad 100 tys. zł (czyli od pozostałych 800 tys. zł). Przy obecnej stawce podatku wyniósłby on 6,4 tys. zł, a wartość portfela wyniosłaby na koniec roku 893,6 tys.
Kolejne konto dla inwestorów
OKI może stanowić dobry ruch w stronę aktywizacji środków, które Polacy trzymają na depozytach. Konstrukcja konta sprawia, że skrajnie nieopłacalnym jest trzymanie na nim gotówki, jednak w przypadku inwestycji o niskich stopach zwrotu i niewielkich kwotach kapitału rozwiązanie może być już bardziej opłacalne. Jednocześnie taka konstrukcja może być bardzo korzystna w przypadku osiągnięcia wysokich stóp zwrotu, jednak warto pamiętać, że osiąganie nadzwyczajnych stóp zwrotu na rynku jest bardzo trudne i wymaga od inwestora podjęcia dodatkowego ryzyka. A ewentualna strata, która w przypadku podatku Belki działa jako tarcza podatkowa, w przypadku konta OKI będzie dodatkowo pogłębiona przez zapłacenie podatku od posiadanych aktywów powyżej 100 tys. zł.
Wątpliwym rozwiązaniem w tym przypadku jest wymuszanie na inwestorach kolejnego porcjowania swojego kapitału. Dla inwestorów korzystających z konta IKE oraz IKZE założenie OKI stworzy konieczność monitorowania kolejnego portfela na innym koncie, co dodatkowo może utrudniać inwestowanie.
Jednocześnie przewagą OKI nad rozwiązaniami IKE oraz IKZE jest brak ograniczeń w wysokości wpłacanego kapitału, a także brak ograniczeń w kwestii wypłacania gotówki (w przypadku dwóch pozostałych inwestorzy też mogą wypłacić środki wcześniej, jednak wiąże się to z częściową utratą korzyści podatkowej).
OKI a korzyści podatkowe
Jednym z flagowych argumentów Ministerstwa Finansów i Gospodarki za wprowadzeniem OKI są korzyści podatkowe dla Polaków mających zachęcić obywateli do inwestowania i oszczędzania.
Porównując konto OKI do zwykłego konta obarczonego podatkiem Belki, możemy zauważyć, że wysokość płaconego podatku w szczególności faworyzuje inwestycje przynoszone wyższe stopy zwrotu. W przypadku osiągnięcia 10% stopy zwrotu z kapitału wynoszącego 1 mln zł podatek na OKI będzie niższy ponad 2-krotnie (wykres poniżej).
Porównanie wysokości płaconego podatku w zależności od wysokości kapitału przy 10% stopie zwrotu. Źródło: XTB Research
Nieco gorzej (choć dalej korzystniej) wypada OKI przy założeniu mniejszej stopy zwrotu. W przypadku 5% stawki dalej korzyści podatkowe widać w wartości płaconego podatku na przestrzeni wartości portfeli do 5 mln zł.
Porównanie wysokości płaconego podatku w zależności od wysokości kapitału przy 5% stopie zwrotu. Źródło: XTB Research
Jeżeli jednak obniżylibyśmy w założeniach stopę zwrotu do 3% wtedy OKI nie wypada już tak korzystnie. Dla portfeli powyżej 300 tys. zł płacony podatek w przypadku OKI będzie wyższy niż w przypadku Belki, przy czym różnica będzie coraz szybciej rosła wraz z większym kapitałem.
Porównanie wysokości płaconego podatku w zależności od wysokości kapitału przy 3% stopie zwrotu. Źródło: XTB Research
W powyższej analizie całkowicie pominęliśmy portfele poniżej 100 tys. ze względu na to, że konstrukcja OKI jest korzystniejsza dla nich bez względu na stopę zwrotu.
A jak OKI wypada w przypadku inwestowania długoterminowego? Aby porównać konto zwykłe i OKI założyliśmy stopę zwrotu na poziomie 5,4% (obecna rentowność polskich obligacji 10-letnich), niezmienną wartość stopy wolnej od ryzyka również na poziomie 5,4%, kapitał początkowy wynoszący 100 tys. zł oraz brak dopłat ani wypłat z portfela. W takim wypadku można zauważyć, że na przestrzeni 50 lat inwestycji OKI pokonuje wartość zwykłego konta.
Jednocześnie, po 28 latach wysokość płaconego podatku w przypadku konta OKI przekracza ten płacony w przypadku konta obciążonego podatkiem Belki, co wynika z wyższego tempa wzrostu wartości aktywów w przypadku konta OKI.
Porównanie wartości portfela przy założeniu reinwestowania środków przy 5,4% stopie zwrotu. Źródło: XTB Research
Porównanie wysokości płaconego podatku między kontami przy założeniu reinwestowania środków przy 5,4% stopie zwrotu. Źródło: XTB Research
Przy analizie konta OKI i tego rozwiązania warto pamiętać o tym, że Ministerstwo Finansów i Gospodarki wyraźnie podkreśla, że rozwiązanie kierowane jest przede wszystkim do gospodarstw domowych, a jego celem jest aktywizacja środków obecnie przechowywanych na depozytach lub w gotówce. Stąd prawdopodobnie problemy związane z wysoką wartością podatku od wysokich wartości portfela nie będzie dotyczyć aż tak mocno grupy docelowej tego rozwiązania.
Warto także pamiętać, że prezentacja dotyczy dopiero projektu. Według słów ministra wprowadzenia rozwiązania można najwcześniej spodziewać się w połowie 2026 r.
Tymoteusz Turski,
Analityk Rynku Akcji XTB
Ta publikacja handlowa jest informacyjna i edukacyjna. Nie jest rekomendacją inwestycyjną ani informacją rekomendującą lub sugerującą strategię inwestycyjną. W materiale nie sugerujemy żadnej strategii inwestycyjnej ani nie świadczymy usługi doradztwa inwestycyjnego. Materiał nie uwzględnia indywidualnej sytuacji finansowej, potrzeb i celów inwestycyjnych klienta. Nie jest też ofertą sprzedaży ani subskrypcji. Nie jest zaproszeniem do nabycia, reklamą ani promocją jakichkolwiek instrumentów finansowych. Publikację handlową przygotowaliśmy starannie i obiektywnie. Przedstawiamy stan faktyczny znany autorom w chwili tworzenia dokumentu. Nie umieszczamy w nim żadnych elementów oceniających. Informacje i badania oparte na historycznych danych lub wynikach oraz prognozy nie stanowią pewnego wskaźnika na przyszłość. Nie odpowiadamy za Twoje działania lub zaniechania, zwłaszcza za to, że zdecydujesz się nabyć lub zbyć instrumenty finansowe na podstawie informacji z tej publikacji handlowej. Nie odpowiadamy też za szkody, które mogą wynikać z bezpośredniego czy też pośredniego wykorzystania tych informacji. Inwestowanie jest ryzykowne. Inwestuj odpowiedzialnie.
