Jak inwestować w lit i metale ziem rzadkich?

Transformacja energetyczna, choć potrzebna, jest bardzo kosztowna i prawdopodobnie nie obędzie się bez metali ziem rzadkich takich jak lit, cer czy molibden. Spółki wydobywające i przetwarzające metale ziem rzadkich mają szansę stać się kluczowymi graczami w trwającej transformacji. Wall Street zawsze szuka perspektywicznych aktywów, a inwestorzy indywidualni mają możliwość uzyskania ekspozycji na metale ziem rzadkich za pomocą funduszy ETF oraz akcji wybranych spółek. 

Metale ziem rzadkich wykorzystywane są nie tylko w sektorze odnawialnych źródeł energii, ale również w produkcji samochodów elektrycznych, czy nawet w sektorze obronnym. Rosnące zapotrzebowanie na metale ziem rzadkich prawdopodobnie przełoży się na wzrost ich cen w przyszłości, a dzięki między innymi funduszom ETF na metale ziem rzadkich inwestorzy detaliczni mogą partycypować w tym trendzie. W tym artykule przeczytasz o perspektywach tego rynku, zaletach i wadach inwestowania w metale ziem rzadkich, a także narzędziach, które mogą zapewnić ekspozycję na ten rynek.

Obawy związane z pandemią Covid-19 sprawiły, że banki centralne obniżyły stopy procentowe do ekstremalnie niskich poziomów. Działanie to wsparło światową gospodarkę oraz giełdy, ponieważ konsumenci okazali się być znacznie bardziej odporni niż tego oczekiwano, a firmy farmaceutyczne szybko opracowały potrzebne szczepionki. Po ogromnym zastrzyku gotówki w gospodarkę szybko doszło do wzrostu inflacji, co zmusiło banki centralne do podniesienia stóp procentowych na dużą skalę. Również i to działanie miało wpływ na ceny towarów, a także surowców, takich jak lit i metale ziem rzadkich. Pomimo przeciwności i rynkowej zmienności,  w okresie od marca 2020 r. do lutego 2024 r. akcje dwóch najwięksi producenci litu, Albemarle oraz Sociedad Quimca Minera de Chile, osiągnęły lepsze wyniki niż indeks S&P 500. W tym samym czasie, stosunkowo nowy fundusz ETF VanEck Rare Earth, radził sobie gorzej niż S&P 500, ponieważ spółki wchodzące w skład jego portfela były podatne na zmianę stóp procentowych oraz spowolnienie gospodarcze w Chinach. Pamiętaj, że wyniki osiągnięte w przeszłości nie stanowią pewnego wskaźnika na przyszłość. Źródło: Dział Analiz XTB

Zastosowania metali ziem rzadkich

Metale ziem rzadkich to grupa 17 pierwiastków, które znaleźć można w dolnej części układu okresowego. Grupa ta obejmuje 15 lantanowców, a także 2 skandowce (skand i itr). Pierwiastki te znane są z wysokich temperatur topnienia oraz odgrywają kluczową rolę w wielu zastosowaniach elektronicznych, optycznych, magnetycznych i katalitycznych. 

Do metali ziem rzadkich zaliczany jest również lit, który masowo wykorzystywany jest do produkcji baterii czy akumulatorów stosowanych w pojazdach elektrycznych. Metale ziem rzadkich wykorzystywane są również w produkcji paneli fotowoltaicznych, monitorów komputerowych, dysków twardych czy bardziej zaawansowanej elektroniki wykorzystywanej w smartfonach, sprzęcie RTV czy AGD. Kluczowymi katalizatorami wzrostu rynku metali ziem rzadkich pozostaje trwająca - zwłaszcza w Europie - transformacja energetyczna, szeroka adopcja pojazdów elektrycznych, czy napięcia geopolityczne, które mogą napędzać popyt na metale ziem rzadkich, takie jak molibden.

• Termin „rzadki” został pierwotnie ukuty ze względu na niedobór pierwiastków wchodzących w skład grupy w momencie pierwszego odkrycia i obejmuje zarówno lekkie, jak i ciężkie pierwiastki ziem rzadkich. Biorąc pod uwagę ich powszechną obecność w różnych branżach oczekuje się, że popyt na pierwiastki ziem rzadkich będzie rósł. 
• Łańcuch dostaw metali ziem rzadkich jest wysoce cykliczny, ale może skorzystać na transformacji energetycznej wielu gospodarek, a także na napięciach geopolitycznych. Wzrost popytu może prowadzić do wzrostu produkcji metali ziem rzadkich, ale nawet przy niskim poziomie produkcji w dolnych okresach cyklu, firmy mogą notować wyższe zyski ze względu na wzrost cen wywołany niższą podażą.
• Świat oparty na technologii stworzył znaczącą niszę dla metali ziem rzadkich. Pierwiastki te wykorzystywane są praktycznie w każdym urządzeniu elektronicznym i będą odgrywać coraz większą rolę w światowej gospodarce ze względu na dążenie wielu państw do odejścia od spalania węglowodorów na rzecz energii odnawialnej.

Zalety i wady inwestowania w ETF na metale ziem rzadkich

Każdy rynek ma swoje własne czynniki ryzyka, a także katalizatory pozytywnie wpływające na cenę. Inwestowanie w fundusze ETF na metale ziem rzadkich również posiada swój unikalny zestaw zalet i wad.

Wśród najważniejszych zalet inwestowania w metale ziem rzadkich należy wymienić:

• Dywersyfikację poprzez alokację kapitału w nieskorelowane aktywa (na cenę metali ziem rzadkich zazwyczaj nie ma wpływu zmieniająca się sytuacja na rynku akcji czy obligacji).
• Ekspozycję na branżę o rosnącym popycie, napędzanym przez transformację energetyczną oraz zmiany geopolityczne. 
• Niedobór przy jednocześnie wysokim popycie ze względu na szerokie zastosowanie metali ziem rzadkich w nowoczesnej technologii może przynieść inwestorom duże zyski.

Pomimo wymienionych powyżej zalet, nie można zapominać o wadach związanych z inwestowaniem w metale ziem rzadkich: 

• Ogromna cykliczność i zmienność rynku (dobrym przykładem jest lit).
• Brak płynności, a także potencjalna asymetria informacji ze względu na oligopol kilku dużych firm kontrolujących większość rynku.
• Inwestycje w fundusze ETF na metale ziem rzadkich wiążą się z ryzykiem zmniejszonego popytu w przypadku opracowania alternatywnych materiałów, co stanowi potencjalny czynnik ryzyka dla inwestorów.

Chociaż potencjał wzrostu i popyt rynkowy sprawiają, że fundusze ETF na metale ziem rzadkich wydają się być atrakcyjną okazją inwestycyjną, inwestorzy muszą wziąć pod uwagę ryzyko związane z tym rynkiem. Przed rozpoczęciem inwestowania w metale ziem rzadkich (np. za pomocą funduszy ETF) kluczowa jest ocena własnej tolerancji na ryzyko, celów inwestycyjnych oraz poziomu zrozumienia rynku. 

ETF na metale ziem rzadkich - ryzyko i alternatywy

Inwestowanie w metale ziem rzadkich oraz metale strategiczne wiąże się z specyficznym rodzajem ryzyka. Zmienność tego rynku, obawy o środowisko, ryzyko geopolityczne i potencjalny spadek popytu ze względu na rozwój alternatywnych materiałów to krytyczne czynniki, które należy wziąć pod uwagę.

Przed rozpoczęciem inwestowania w metale ziem rzadkich warto wziąć pod uwagę kilka kluczowych czynników. Ponieważ lit odgrywa kluczową rolę w transformacji energetycznej, przewiduje się, że wartość globalnego rynku metali ziem rzadkich będzie rosła. Choć obecna sytuacja na świecie wskazuje na potencjalnie obiecującą przyszłość tego sektora, kluczowe znaczenie ma uwzględnienie zmiennych czynników, które mogą wpływać na rynek metali ziem rzadkich. Inwestor rozważający inwestycję w metale ziem rzadkich powinien wziąć pod uwagę:

• Sytuację polityczną oraz regulacje rządowe w państwach wydobywających metale ziem rzadkich
• Postęp technologiczny oraz innowacje
• Dynamikę podaży i popytu
• Obawy dotyczące środowiska i zrównoważonego rozwoju
• Ryzyko geopolityczne oraz napięcia handlowe
• Konkurencję rynkową i trendy cenowe

Dzięki dokładnej analizie i zrozumieniu tych czynników, inwestorzy mogą podejmować bardziej świadome decyzje i skuteczniej realizować własną strategię inwestycyjną. W porównaniu z innymi funduszami sektora wydobywczego, zróżnicowany skład portfeli funduszy ETF inwestujących w metale ziem rzadkich może skutkować wyższą zmiennością w średnim i długim terminie.

Ważną rolę w analizie rynku metali ziem rzadkich odgrywają również kwestie środowiskowe. Wydobycie i przetwarzanie metali ziem rzadkich może stanowić poważne wyzwanie dla środowiska, co może być potencjalnym czynnikiem odstraszającym dla inwestorów zainteresowanych zrównoważonym rozwojem i ESG. Inwestując w fundusze ETF metali ziem rzadkich, które posiadają ekspozycję na zagraniczne spółki wydobywcze, należy wziąć również pod uwagę ryzyko polityczne, takie jak zmiany w stosunkach międzynarodowych lub ustawodawstwie.

Alternatywa dla funduszy ETF

Inwestowanie w sektor metali ziem rzadkich jest możliwe nie tylko za pośrednictwem funduszy ETF, ale także poprzez zakup akcji spółek wydobywających lub przetwarzających te pierwiastki. Ten rodzaj inwestycji może przynieść wyższe zyski, ale posiada również swoje wady. Ryzyko inwestowania w akcje spółek wydobywających lub przetwarzających metale ziem rzadkich może być wyższe niż w przypadku inwestycji w dobrze zdywersyfikowane fundusze ETF.

• Akcje Freeport-McMoRan mogą dać inwestorom ekspozycję na rynek molibdenu (oczywiście nie tylko), a inwestycja w Albemarle umożliwia ekspozycję na lit (baterie do pojazdów elektrycznych). Inwestowanie w akcje tych spółek wiąże się jednak ze znacznym ryzykiem i może prowadzić do znacznych strat.
• Rynek metali ziem rzadkich, choć niszowy i złożony, stanowi obiecującą okazję inwestycyjną dla inwestora znającego się na technologii. Dzięki licznym zastosowaniom w różnych branżach i rosnącemu globalnemu popytowi, metale ziem rzadkich stanowią kuszącą inwestycję. Inwestorzy powinni jednak brać pod uwagę ryzyko związane z inwestowaniem na tym specyficznym rynku i zarządzać swoim portfelem inwestycyjnym w zrównoważony sposób.

Fundusze ETF na metale ziem rzadkich

Jednym z najpopularniejszych funduszy ETF na metale ziem rzadkich jest VanEck Rare Earth/Strategic Metals UCITS (VVMX.DE), który zapewnia ekspozycję na akcje spółek z całego świata zajmujących się produkcją, przetwórstwemi recyklingiem metali ziem rzadkich oraz innych strategicznych surowców.

• Ten fundusz ETF ma ekspozycję na kilka największych chińskich spółek zajmujących się metalami rzadkimi, które stanowią prawie jedną trzecią jego portfela. Wśród nich znaleźć można Jinduincheng Molybdenum czy China Northern Rare Earth Group High Tech Co., które stanowią ponad 10% całości portfela VVMX. 
• Wśród spółek, których akcje znajdują się w portfelu funduszu znaleźć można również konglomerat górniczo-chemiczny Albemarle, który jest największym dostawcą litu do akumulatorów EV na świecie lub australijską spółkę Pilbara Materials wydobywającą zarówno lit jak i tantalit.
• VanEck Rare Earth, jako fundusz o ugruntowanej pozycji ze zróżnicowanym portfelem, stanowi interesującą okazję inwestycyjną dla inwestorów chcących skorzystać z potencjału rynku metali ziem rzadkich. Jednak ze względu na znaczną ekspozycję na chińskie spółki, inwestorzy powinni wziąć pod uwagę ryzyko geopolityczne związane z inwestowaniem w ten fundusz.

Rola Chin

Chiny odpowiadają za około 60% światowej produkcji metali ziem rzadkich i przetwarzają około 85% całkowitej podaży tych pierwiastków. Ta dominacja niesie jednak ze sobą szereg zagrożeń wśród których wymienić należy ewentualną słabość łańcucha dostaw czy potencjalne zmiany geopolityczne. Inwestorzy, którzy zamierzają inwestować w metale ziem rzadkich powinni być świadomi tych ryzyk.

• Chiny przez lata wykorzystywały swoją kontrolę nad rynkiem metali ziem rzadkich jako dźwignię polityczną. W odpowiedzi na międzynarodowe spory, Pekin wprowadził zakaz eksportu metali ziem rzadkich doprowadzając do wzrostu niedoboru i znacznych wahań cen na tym rynku. 
• Takie działania podkreślają znaczenie dywersyfikacji i właściwego zarządzania ryzykiem podczas inwestowania na tym rynku. Metale ziem rzadkich to surowce o strategicznym znaczeniu.
• Trwają jednak wysiłki mające na celu zrównoważenie wpływu Chin na rynek metali ziem rzadkich. Obejmują one nowe inicjatywy i wspólne przedsięwzięcia, których celem jest uruchomienie zakładów przetwórczych w innych lokalizacjach oraz rozwiązanie kwestii środowiskowych związanych z obecnymi praktykami.

Zastosowania litu

Lit jako surowiec wykorzystywany do produkcji baterii i akumulatorów w pojazdach elektrycznych, smartfonach, laptopach czy tabletach pozostaje jednym z strategicznych surowców XXI wieku. Lit odgrywa również kluczową rolę w transformacji energetycznej dlatego też ogromna liczba inwestorów śledzi ten rynek.

Choć prace nad nowymi typami baterii trwają, lit pozostaje głównym pierwiastkiem wykorzystywanym do ich budowy. Wydobywany i przetwarzany przez spółki z wielu państw, lit pozostaje atrakcyjną opcją inwestycyjną dla inwestorów chcących zdywersyfikować swoje portfolio o jeden z “pierwiastków XXI wieku”. Inwestując w lit należy jednak pamiętać, że: 

• Popyt na lit jest wysoce cykliczny i zależy od trendów w sektorze konsumenckim.
• Popyt na pojazdy elektryczne i elektronikę jest wrażliwy na poziom stóp procentowych.
• Akcje spółek wydobywających lit charakteryzują się zwiększoną zmiennością.
• Inwestorzy powinni zwracać uwagę na zadłużenie i analizować bilanse spółek.
• Okresy cyklicznej bessy mogą być szansą dla inwestorów długoterminowych, którzy akceptują wysokie ryzyko inwestycyjne.
• Spółki o niższym poziomie zadłużenia i przewadze konkurencyjnej mogą dość długo czekać na wzrost popytu, a inwestorzy nigdy nie znają dokładnych punktów zwrotnych w cyklu.

Akcje spółek wydobywających lit

Poniżej przedstawiamy krótką listę ciekawych spółek zajmujących się wydobyciem i przetwarzaniem litu. Przed inwestycją w akcje spółek wydobywających lit inwestorzy powinni dokładnie ocenić własną tolerancję na ryzyko, cele inwestycyjne oraz doświadczenie.

• Albemarle Corp. (ALB.US) - Największy dostawca baterii litowych do pojazdów elektrycznych. Firma działa również w sektorze chemicznym, dostarczając katalizatory i brom.
• Sociedad Química y Minera de Chile (SQM.US) - konglomerat chemiczny i jedna z największych na świecie spółek wydobywających lit, a także ogromny producent jodu i nawozów dla roślin.
• Lithium Americas (LAC.US) - Spółka koncentrująca się na wydobyciu, przetwórstwie oraz badaniach nad litem w partnerstwie z General Motors (GM.US).
• Piedmont Lithium (PLL.US) - producent litu o niskiej kapitalizacji, zajmujący się łańcuchem dostaw pojazdów elektrycznych. Spółka koncentruje się obecnie na osiągnięciu rentowności.