Podsumowanie spotkania Trump Putin. Zelensky udaje się do Białego Domu

Kluczowe ustalenia ze szczytu Trump-Putin

(Przełomowe?) Porozumienie w sprawie gwarancji bezpieczeństwa

Steve Witkoff, specjalny wysłannik USA, który rozmawiał z rosyjskimi przedstawicielami w Moskwie, tuż przed spotkaniem na Alasce, ujawnił, że Putin po raz pierwszy zgodził się na oferowanie Ukrainie gwarancji bezpieczeństwa podobnych do Artykułu 5 NATO przez USA i sojuszników europejskich. To „przełomowe" ustępstwo oznacza, że atak na Ukrainę byłby traktowany jako atak na wszystkich sojuszników. Z drugiej strony pojawia się pytanie, czy taki artykuł byłby faktycznie respektowany przez strony sojusznicze i jaką strategię przyjęłaby Rosja w momencie prawdopodobnego ponownego ataku na Ukrainę. 

Postęp bez szczegółów

Trump ogłosił na platformie Truth „BIG PROGRESS ON RUSSIA. STAY TUNED!", ale nie podał konkretów. Sekretarz stanu Rubio potwierdził widoczny postęp, choć zaznaczył, że strony nie są blisko ostatecznego porozumienia. Wszystkie decyzje mają należeć do Ukrainy, choć sam Trump wskazywał międzysłowami oraz udostępnieniami innych postów na platformie Truth, że Ukraina będzie musiała podjąć decyzję dotyczące terytoriów

Nowe ultimatum Trumpa dla Zełenskiego?

Bezwzględne warunki przed szczytem

W wieczornym wpisie na Truth w Niedzielę, przed spotkaniem w Białym Domu Trump postawił Zełenskiemu kategoryczne warunki: „Prezydent Zełenski może zakończyć wojnę z Rosją niemal natychmiast, jeśli zechce, albo może kontynuować walkę". Trump wykluczył jakąkolwiek możliwość odzyskania Krymu i członkostwa Ukrainy w NATO.

Zmiana retoryki

Trump zrzucił odpowiedzialność za zakończenie konfliktu na Zełenskiego, jednocześnie przyjmując kluczowe postulaty Putina. Stwierdził: „Pamiętajcie, jak to się zaczęło. Żadnego odzyskiwania Krymu oddanego przez Obamę (12 lat temu, bez oddania jednego strzału!), i żadnego wstąpienia Ukrainy do NATO". Warto zauważyć, że postawa Trumpa zmienia się w zasadzie z godziny na godzinę. W tym momencie rynki mogą obawiać się podobnej sytuacji jak w lutym, kiedy doszło niemal do kłótni pomiędzy Trumpem oraz Zelenskim. Niemniej sam Zelensky udaje się do Waszyngtonu z obstawą większości europejskich liderów

Stanowisko Zełenskiego i wymagania Ukrainy

Kategoryczny sprzeciw wobec ustępstw terytorialnych

Zełenski wyraźnie stwierdził, że Ukraina nie odda terenów, których Rosja nie kontroluje militarnie. Podkreślił, że rozmowy mogą rozpocząć się tylko na obecnej linii frontu, a konstytucja Ukrainy zabrania oddawania terytorium. Sam Trump krytykował Zelenskiego przed spotkaniem z Putinem, wskazując, że ten kontynuuje wojnę swoimi decyzjami, ale nie może decydować o oddaniu ziem, celem ustanowienia pokoju. 

Odpowiedź na ultimatum Trumpa

Zełenski nie odpowiedział bezpośrednio na wpis Trumpa, ale podkreślił w oświadczeniu: „Krym nie powinien był zostać oddany wtedy, tak jak Ukraińcy nie oddali Kijowa, Odessy czy Charkowa po 2022 roku". Podkreślił potrzebę „trwałego pokoju" i skutecznych gwarancji bezpieczeństwa.

Czego chce Zelensky jako gwarancji bezpieczeństwa?

• Członkostwo w UE jako część gwarancji bezpieczeństwa
   
• Gwarancje muszą działać w praktyce, podobnie do NATO Art. 5
   
• Żadnego podziału między Ukrainą a Mołdawią
   
• Kwestie terytorialne mogą być omawiane tylko w formacie trójstronnym (USA-Ukraina-Rosja)
   

Wymagania Putina według doniesień medialnych

Maksymalne żądania terytorialne

Putin domaga się pełnej kontroli nad obwodami Donieckim i Ługańskim - w tym terenami obecnie kontrolowanymi przez Ukrainę. W zamian oferuje oddanie niewielkich obszarów w innych regionach. Warto wspomnieć, że teren doniecki jest najbardziej okopanym terenem i oddanie go oznaczałoby znaczne osłabienie Ukrainy w przypadku powrotu do ataków ze strony Rosji. 

Strategiczne znaczenie Donbasu

Rosja kontroluje około 70-80% Donbasu, ale pozostałe ponad 6000 kilometrów kwadratowych to kluczowa linia obronna Ukrainy. Region stanowi serce przemysłowe kraju z największymi złożami węgla i strategicznymi miastami jak Kramatorsk i Słowiańsk.

Zelensky udaje się do Waszyngtonu z europejską obstawą

Do Zełenskiego w Waszyngtonie dołączą wszyscy najważniejsi przywódcy europejscy:

• Mark Rutte (NATO)
   
• Keir Starmer (Wielka Brytania)
   
• Emmanuel Macron (Francja)
   
• Friedrich Merz (Niemcy)
   
• Giorgia Meloni (Włochy)
   
• Alexander Stubb (Finlandia)
   
• Ursula von der Leyen (Komisja Europejska)
   

Strategia przeciw powtórce lutowej katastrofy

Europejczycy desperacko chcą uniknąć powtórki burzliwego spotkania z lutego, kiedy Trump i Vance publicznie skrytykowali Zełenskiego w transmitowanym na żywo spotkaniu w Białym Domu. Obecność wszystkich kluczowych liderów ma stworzyć „zjednoczony front" i wzmocnić pozycję Ukrainy. Nie można jednak wykluczyć tego, iż Trump będzie krytykował nie tylko Zelenskiego, ale również pozostałych europejskich liderów

Harmonogram spotkania 18 sierpnia

• 18:00 CET - Przybycie liderów europejskich do Białego Domu
   
• 19:15 CET - Spotkanie dwustronne Trump-Zełenski
   
• 20:15 CET - Powitanie pozostałych liderów
   
• 21:00 CET - Spotkanie wszystkich uczestników szczytu ukraińskiego

Stanowisko amerykańskie

Zmiana strategii po spotkaniu z Putinem

Trump porzucił swoje wcześniejsze żądania zawieszenia broni i przyjął rosyjską pozycję, że lepiej negocjować kompleksowe porozumienie pokojowe. Jest to przede wszystkim korzystne rozwiązanie dla Rosji, gdyż powoduje, iż w przypadku faktycznych długotrwałych rozmów pokojowych, Rosji nie grożą żadne nowe sankcje czy cła (przynajmniej teoretycznie). Warto zauważyć, że niemal zawsze, kiedy Biały Dom traci cierpliwość do Rosji i grozi ogromnymi konsekwencjami, Rosja zawsze próbuje łagodzić sytuację. Tak było ze spotkaniem Witkoffa w Moskwie i oczywiście spotkaniem na Alasce. Realnie jednak spotkania te nie przyniosły żadnego dużego przełomu. W międzyczasie kontynuacji rozmów, Rosja w dalszym ciągu może postępować terytorialnie na Ukrainie, nie przejmując się ewentualnym zawieszeniem broni. 

Konieczne ustępstwa obu stron

Rubio podkreślił, że „obie strony będą musiały się czegoś zrzec", bo „jeśli jedna strona dostanie wszystko, to się nazywa kapitulacja, a nie porozumienie pokojowe". Te słowa są ważne w kontekście Ukrainy, ale jednocześnie widać, że na ewentualnym pokoju czy zawieszeniu broni, to Ukraina ostatecznie będzie bardziej stratna. 

Sceptyczna ocena europejska

Europa jest znacznie bardziej sceptyczna co do szczerości zobowiązań Putina. Macron ostrzegł na X, że „konieczne jest wyciągnięcie wniosków z ostatnich 30 lat, szczególnie ze znanego zwyczaju Rosji nieprzestrzegania swoich zobowiązań".

Implikacje finansowe i geopolityczne

Z punktu widzenia rynków finansowych, te doniesienia mogą wpłynąć na:

• Ceny surowców - szczególnie zbóż i metali, gdzie Ukraina ma znaczący udział. Ropa naftowa nie reaguje znacząco na otwarciu tygodnia. Ropa minimalnie zyskuje, choć WTI pozostaje wyraźnie poniżej 63 USD za baryłkę. Gaz TTF minimalnie odbija, natomiast NATGAS w USA wyraźnie traci. Nie jest to jednak efekt potencjalnego powrotu podaży gazu z Rosji do Europy i mniejszych zakupów z Rosji, ale efekt zmiany pogody w USA, gdzie temperatury w niektórych rejonach mają spaść poniżej standardowych

Perspektywy na koniec sierpnia wskazują na wyraźnie niższe temperatury niż standardowe. Źródło: NOAA

• Kurs rubla i innych walut regionu - złoty lekko traci, podobnie jak euro. Rubel nie jest obecnie handlowany na szerokich rynkach, ale jego wartość jest ustalana przez banki w Rosji. Para USDRUB minimalnie odbiła w ostatnich dniach, ale od początku roku spadła o ponad 25%
• Europejskie akcje obronne - w zależności od ostatecznych gwarancji bezpieczeństwa. Jeśli dojdzie do rozpoczęcia faktycznych rozmów, może potencjalnie dojść do sporej korekty. BAE Systems (BA.UK) traci na otwarciu rynku (ponad 50%+ od początku roku), natomiast Rheinmetall (RHM.DE) zyskuje ok. 1% na otwarciu, a od początku roku jest to 163%
• Europejskie spółki infrastrukturalne i budowlane. W przypadku pokoju

Kluczowe wyzwania przed poniedziałkowym szczytem

Główne pytania dotyczą tego, czy Trump będzie naciskał na Zełenskiego do akceptacji warunków rosyjskich, czy europejska mobilizacja będzie skuteczna w ochronie pozycji Ukrainy, oraz czy powtórzy się scenariusz z lutego. Stanowiska głównych rozgrywających pozostają dosyć odległe- Trump przyjął po części retorykę Kremla, podczas gdy Zełenski kategorycznie odrzuca ustępstwa terytorialne. Kluczowy będzie wspólny front europejski. 

Nadchodzący tydzień na rynkach finansowych

Jackson Hole jako główne wydarzenie

Ten tydzień będzie jednak bardzo ważny dla amerykańskiego dolara. Istnieją raczej małe szanse na to, że Ukraina zgodzi się na warunki Rosji, dlatego rynek pozostanie w impasie i będzie reagował na inne wydarzenia. W środę będziemy mieli minutes FOMC z ostatniej decyzji, natomiast w piątek Powell będzie przemawiał na sympozjum ekonomicznym w Jackson Hole. Będzie to kluczowe wydarzenie w kontekście sygnalizacji potencjalnych ruchów we wrześniu. 

Kluczowe rynki, czyli ropa oraz EURUSD

Ropa minimalnie zyskiwała w okolicach europejskiego otwarcia, ale obecnie już traci, znajdując się minimalnie powyżej 62 USD za baryłkę. Źródło: xStation5

Otwarcie na EURUSD w niedziele wieczorem było minimalnie pozytywnie, ale w tym momencie para wytraciła cały początkowy rozpęd i znajduje się już poniżej poziomu 1,1700. Źródło: xStation5