Technologia haptyczna - uśpiony gigant Metaverse?

Technologia haptyczna mimo coraz powszechniejszego stosowania i rosnącego potencjału wciąż znajduje się w cieniu. Haptyka umożliwia rewolucyjną interakcję z narzędziami i innymi użytkownikami poprzez transfer zmysłu dotyku, przekazywany na odległość. Za transfer bodźców odpowiadają czujniki, które w czasie rzeczywistym precyzyjnie przekazują natężenie siły, wibracje i zakres ruchów.

Choć idea komunikacji na odległość z wykorzystaniem zmysłu dotyku przypomina kino Sci-Fi to jest już możliwa na obecnym etapie rozwoju technologicznego. Czy zyskujący popularność trend Metaverse oraz robotyzacja okażą się katalizatorami wzrostu technologii haptycznych i uwolnią jej potencjał? 

Metaverse - przyszły katalizator wzrostów? 

Wprowadzenie pełnego, immersyjnego świata Metaverse, w którym docelowo możliwe stanie się doświadczanie pełni zmysłów niesie za sobą rewolucję na niemal każdej płaszczyźnie zarówno społecznej jak i finansowej poprzez budowę nowej, cyfrowej gospodarki. Budowa i ewolucja wirtualnych światów niosą ze sobą niepowtarzalną szansę szerokiej adopcji technologii haptycznej ze względu na jej potężny, niemożliwy do pominięcia udział w ‘urealnieniu’ wirtualnych światów. 

Sam termin Metaverse nawiązuje do powieści ‘Snowcrash’ Neala Stephensona z 1992 roku, której bohaterowie uciekają w wirtualny świat, by schronić się przed ponurą, totalitarną rzeczywistością. Obecne Metawersum tworzą nieustannie powstające nowe i udoskonalane wirtualne światy, w których dochodzi do wielopoziomowej interakcji między ich użytkownikami. 

Powstające platformy jak tworzone przez Meta Platforms, Horizon Worlds wciąż prezentują relatywnie prymitywną technologię i stanowią dopiero kamień węgielny dla budowy bardziej zaawansowanych struktur. Dopiero w ich ramach użytkownicy będą mogli doświadczać pełni zmysłów. Warto podkreślić, że tego typu ewolucja była i jest charakterystyczna dla postępu technologicznego. Docelowo fundamentem zmian stanie się synergia technologii rzeczywistości wirtualnej (VR), rozszerzonej (AR) oraz finalnie mieszanej (MR). Wszystkie elementy Metaverse bazują na możliwie najwierniejszym oddaniu rzeczywistości w alternatywnych światach. 

Haptyka stanowi jeden z nieodłącznych fundamentów rozwiniętej przestrzeni świata Metaverse. Zanurzenie użytkowników w alternatywnej, wirtualnej rzeczywistości, pozbawionej możliwości doświadczania bodźców dotykowych byłoby co najmniej wersją ‘DEMO’ tego, nad czym pracują największe na świecie korporacje jak Meta Platforms. 

Wykres pokazuje, że Metaverse stał się przedmiotem szerokiej dyskusji i zainteresowania wśród największych firm. Osiągnął "szczyt zainteresowania“ w czasie marketingowej deklaracji Marka Zuckerbega oraz zmiany nazwy Facebooka na Meta Platforms jesienią 2021 roku. Wartość 100 punktów na wykresie oznacza szczytową popularność danego tematu. Z kolei wartość 50 oznacza, że dany temat jest o połowę mniej popularny. Źródło: Bloomberg Intelligence

Prekursor technologii VR, aktualny CEO firmy UnanimousAI, Louis Rosenberg wskazywał na rewolucję, jaką niesie Metaverse poprzez zmianę doświadczania treści od zewnątrz, do ich bezpośredniego doświadczania wewnątrz. Budowę alternatywnej rzeczywistości w następujących słowach komentował CEO Meta Platforms, Mark Zuckerberg:“Przeszliśmy od komputerów stacjonarnych do sieci i urządzeń mobilnych; od tekstu po zdjęcia i wideo. Ale to nie koniec linii. Następna platforma będzie jeszcze bardziej wciągająca — ucieleśniony Internet, w którym jesteś w doświadczeniu, a nie tylko na niego patrzysz. Nazywamy to metawersem i dotknie on każdego zbudowanego przez nas produktu.” 

Potencjalnie stworzenie zaawansowanego technologicznie świata, choć zdaniem osób z branży jak wspomniany L.Rosenberg zajmie około 10 lat, zrodzi popyt na setki milionów narzędzi obsługujących technologię haptyczną. Z powodu możliwości, jakie dadzą wirtualne, immersyjne światy możemy spodziewać się, że wejść w interakcje z nimi oraz w nich będzie chciało miliardy mieszkańców Ziemi. Rosnąca obecnie popularność urządzeń VR jak Oculus (MetaPlatforms) okularów VR HoloLens (Microsoft) czy zestawów słuchawkowych AR (Apple) jest prawdopodobnie zaledwie przedsmakiem nadchodzącej technologicznej rewolucji.

Liczba użytkowników VR I AR w USA rośnie z każdym rokiem, co przybliża ewolucję do popularyzacji technologii haptycznej i odkrycia jej pełnego potencjału.  Warto wspomnieć, że popularność technologii 3D i związanego z nią trendu VR była wysoka na początku lat 90-tych ,do czego przyczyniła się m.in. SEGA. W obliczu hossy na spółkach internetowych trend został w pewien sposób zdławiony w zarodku a firmy technologiczne skoncentrowały się na nowej przestrzeni biznesowej ‘dot.com’. Odkąd Meta Platforms (ówczesny Facebook) przejął w 2014 roku firmę Oculus obserwujemy, że trendy VR oraz jego udoskonalonych wersji zaczynają się odradzać. Źródło: E-marketer, MarketingHub

Haptyka - most między wirtualnym a realnym światem?  

Technologia haptyczna posiada obecnie szerokie zastosowanie m.in. w gamingu, robotyce, przemyśle lotniczym, motoryzacyjnym, sektorze medycznym i kosmicznym. Bardzo istotny jest fakt, że opisujemy istniejącą, opatentowaną technologię, której działania i możliwości nie trzeba ‘dowodzić’ ponieważ część z nich została już poznana i  jest implementowana w urządzeniach takich jak kontrolery do gier, rękawice haptyczne, roboty medyczne czy stosowane w samochodach i kokpitach samolotów.

Technologia haptyczna pozwala postrzegać świat nierzeczywisty jako zmysłowy i namacalny. Umożliwia symulację dotyku i odczuwanie przyjemności płynące z wirtualnej interakcji.

Prognozowany wzrost i perspektywy technologii haptycznej. Źródło: Inkwood Research

Czy Immersion ma szansę stać się wschodzącą gwiazdą NASDAQ?

Spółka Immersion została stworzona w 1993 roku przez wynalazcę i prekursora technologii VR, Louisa Rosenberga. Spółka debiutowała na indeksie NASDAQ w 1999 roku, jednak od szczytu technologicznej bańki przełomu tysiąclecia nie była w stanie odzyskać rekordowych wycen. Fundamentem działalności spółki jest tysiące zarejestrowanych patentów wokół haptyki i przestrzeni VR oraz technologia TouchSense, która wykorzystywana jest m.in. w branży gamingowej i motoryzacyjnej. 

Immersion jeszcze w latach 90-tych opracowywało rewolucyjną technologię DirectX dla spółki Microsoft. Współpracowało również z Sony, z którym dzieliło prace nad symulacją czujników. Spółka ostatecznie weszła na drogę sądową z obiema firmami, która zakończyła się wygranymi przez Immersion procesami oraz ugodami. Na początku 2016 roku firma Immersion oskarżyła Apple o naruszenie patentu dotyczącego technologii haptycznego sprzężenia zwrotnego. Przedmiotem sporu były wówczas 3D Touch i Taptic Engine w iPhone 6s i iPhone 6s Plus, a także Force Touch w Apple Watch pierwszej generacji i MacBookach. Ostatecznie jednak firma Immersion podpisała w 2018 roku ugodę z Apple, której szczegóły nie zostały ujawnione. Apple zgodziło się na licencjonowanie wykorzystywanych technologii Immersion, zasięg ugody określono jako globalny. 

W czerwcu 2022 roku spółka złożyła pozew przeciwko spółce Meta Platforms, którą oskarżyła o kradzież sześciu patentów. Technologia miała być przez Metę wykorzystywana m.in. w platformie Quest 2, która korzysta z systemów rzeczywistości wirtualnej i rozszerzonej. 

Dzięki przyjęciu technologii Immersion Corp. na mocy umowy ze stycznia 2017 r. firma Nintendo stworzyła m.in. urządzenie Nintendo Switch, co potwierdza, że technologia spółki została pozytywnie przyjęta i jest wykorzystywana przez największe firmy technologiczne na świecie. Z technologii haptycznej Immersion korzysta również Sony, w ramach najnowszych konsol PlayStation 5.

Immersion posiada ponad 3500 zarejestrowanych patentów, z których niektórymi są m.in. uzyskane w 2021 roku: “Rejestrowanie i odtwarzanie wrażeń haptycznych”, “System kodowania i renderowania efektów haptycznych”, “Systemy i metody dla współużytkowanej przez wielu użytkowników haptyki opartej na rzeczywistości wirtualnej i rozszerzonej”. Spółka otrzymała też kolejne licencje w lutym, marcu, kwietniu i maju 2022 roku: “Systemy i metody dla interfejsów neuronowych z obsługą haptyczną”, “ Renderowanie haptyki na słuchawkach z danymi innymi niż dźwięk“, "Systemy i metody zapewniania dotykowej informacji zwrotnej dla zdalnych interakcji” oraz “Systemy i metody integracji haptyki środowiska w wirtualnej rzeczywistości”. 

Historia spółki potwierdza, że firma wciąż jest w posiadaniu patentów, których przestrzeganie potrafi skutecznie egzekwować również w obliczu procesów z gigantami giełdowymi jak Apple czy Microsoft. Patenty posiadane przez Immersion w przeszłości okazywały się być na tyle rewolucyjne, że stawały się przedmiotem kosztownych kradzieży i nadużyć przez największe technologiczne korporacje, a w przyszłości mogą okazać się kluczowe w kontekście budowy świata Metaverse. 

Transformacja do immersyjnej, wirtualnej rzeczywistości wygląda na niemożliwą bez wykorzystania patentów posiadanych przez Immersion. Dlatego przypuszczamy, że popyt na licencjonowanie technologii może w najbliższych latach rosnąć. Nadchodzący trend Metaverse potencjalnie może okazać się tym, na co Immersion czeka już blisko od dwóch dekad. Spółka będzie musiała jednak wykazać aktywność w tej przestrzeni i stworzyć biznesowy, skalowalny model ukierunkowany na zyski płynące z olbrzymiej własności intelektualnej. 

Rynek haptycznej technologii jest wąski. Zestawiliśmy wskaźniki fundamentalnej wyceny spółki Immersion (IMMR.US) z Texas Instruments (TXN.US). Warto jednak zaznaczyć, że obie spółki są różne zarówno pod względem kapitalizacji rynkowej, modelu biznesowego oraz dostarczanych produktów. Texas Instruments koncentruje działalność wokół półprzewodników, haptyka stanowi zaledwie niewielki % całej oferty firmy. Immersion koncentruje się wokół budowy oprogramowania oraz sprzedaży praw patentowych. Widzimy, że wycena spółki Immersion jest zdecydowanie korzystniejsza dla inwestorów opierających się na fundamentalnych wskaźnika wyceny jak P/E czy P/B, jednak spółka od wielu lat doświadcza spowolnienia wzrostu cen akcji. Źródło: XTB Research

Wykres cen akcji spółki Immersion Inc (IMMR.US), interwał W1. Z technicznego punktu widzenia walory spółki oscylują obecnie między strefą wsparć wyznaczoną przez testowane na przestrzeni lat poziomy 4,5 dolarów za walor a oporem wyznaczonym przez 50-tygodniową, wykładniczą średnią kroczącą (niebieska krzywa). Wskaźnik RSI pokazuje w chwili obecnej mieszany wskazania, które nie dają żadnych przesłanek o przewartościowaniu bądź niedowartościowaniu akcji Immersion z punktu widzenia analizy technicznej. Źródło: xStation 5

Eryk Szmyd i Mateusz Czyżkowski

Dział Analiz XTB