Czym jest indeks dolara amerykańskiego (USDIDX)?

Dolar amerykański to jedna z tych walut, do której zaufanie mają praktycznie wszyscy. Trudno się jednak temu dziwić. W tym artykule dokładnie wyjaśniamy czym jest indeks dolara amerykańskiego, a także przedstawiamy kluczowe informacje, które mogą pomóc inwestorom chcącym wykorzystać zmienność USDIDX.

Kluczowe wnioski

• Indeks dolara amerykańskiego (USDIDX) mierzy siłę dolara amerykańskiego w stosunku do koszyka sześciu głównych walut, przy czym największy wpływ na USDIDX ma euro. Wartości USDIDX powyżej 100 oznaczają, że dolar amerykański umocnił się w stosunku do walut w koszyku, natomiast wartości poniżej 100 oznaczają, że dolar amerykański jest słabszy od łącznej siły walut w koszyku.
• Kluczowe czynniki wpływające na indeks dolara amerykańskiego to polityka monetarna Rezerwy Federalnej, dane makroekonomiczne oraz kluczowe wydarzenia takie jak recesje, kryzysy gospodarcze czy konflikty zbrojne.
• Inwestorzy mogą wykorzystywać zmienność indeksu dolara amerykańskiego za pomocą instrumentów pochodnych takich jak USDIDX, korzystając z analizy fundamentalnej oraz technicznej do poprawy swoich decyzji inwestycyjnych.

Czym jest indeks dolara amerykańskiego?

Indeks dolara amerykańskiego (USDIDX) jest kluczowym narzędziem zarówno dla inwestorów, jak i instytucji finansowych. Stworzony w 1973 r., indeks dolara amerykańskiego służy obecnie jako punkt odniesienia do oceny siły amerykańskiej waluty w stosunku do koszyka sześciu innych walut do których należą euro, jen japoński, funt brytyjski, dolar kanadyjski, korona szwedzka i frank szwajcarski.

Indeks ten odzwierciedla względną wartość dolara, zapewniając jasny obraz jego wyników w stosunku do innych walut. Znajomość sposobu obliczania indeksu dolara, jego historycznych wyników i czynników mających wpływ na jego wartość pomaga w podejmowaniu lepszych decyzji inwestycyjnych.

Kompozycja indeksu 

Jak już zaznaczono - indeks dolara amerykańskiego mierzy wartość USD w stosunku do koszyka innych walut. Wśród nich, najważniejszą rolę odgrywa euro, którego waga w koszyku sięga aż 57,6%. Kolejnymi kluczowymi walutami są japoński jen (13,6% udziału w koszyku), oraz funt brytyjski (11,9% udziału w koszyku), z kolei udział dolara kanadyjskiego, korony szwedzkiej oraz franka szwajcarskiego w koszyku walut używanego do kalkulacji indeksu dolara amerykańskiego wynosi kolejno 9,1%, 4,2% oraz 3,6%. 

Kompozycja indeksu od momentu jego powstania zmieniła się tylko raz - w 1999 roku, kiedy to euro zastąpiło kilka europejskich walut wśród których znaleźć można było m.in. niemiecką markę. Jednocześnie, wraz z rosnącą rolą Chin i Meksyku jako partnerów handlowych Stanów Zjednoczonych spekuluje się, że w waluty tych krajów mogą wejść w skład indeksu dolara amerykańskiego w kolejnych latach. 

Sposób obliczania indeksu

Indeks dolara amerykańskiego jest obliczany na podstawie średniej geometrycznej kursów wymiany USD względem koszyka walut znormalizowanej o współczynnik indeksujący. Taka metoda obliczeniowa pozwala inwestorom obiektywnie ocenić siłę dolara amerykańskiego względem 6 kluczowych dla amerykańskiego handlu walut i pozwala na podejmowanie bardziej świadomych decyzji inwestycyjnych.

Formuła wykorzystywana do obliczania wartości indeksu dolara amerykańskiego przedstawia się następująco: 

USDIDX = 50,14348112 × EURUSD^-0,576 × USDJPY^0,136 × GBPUSD^-0,119 × USDCAD^0,091 × USDSEK^0,042 × USDCHF^0,036

Wartość 50,14348112 jest wspomnianym współczynnikiem normalizującym, podczas gdy pod kolejne pary walutowe należy podstawić aktualny kurs danej pary. Wykładniki następujące po parach walutowych są wagami poszczególnych walut w koszyku. Wartości ujemne wykładników wskazują, że USD jest w danej parze walutą kwotowaną, Dodatnie wartości wykładników oznaczają, że w danej parze walutowej USD jest walutą bazową. 

Wyniki historyczne indeksu

Od momentu powstania w 1973 r. indeks dolara amerykańskiego odnotował znaczne wahania, osiągając w 1984 roku historyczne maksima w okolicy 165 punktów, by w 2007 roku znaleźć się na historycznych minimach w rejonie 70 punktów. Dolar amerykański osłabił się w wyniku paniki wywołanej pandemią Covid-19, co zmusiło Fed do przyjęcia niezwykle gołębiego stanowiska, ale gdy w 2022 r. Fed zaczął walczyć z rosnącą inflacją, podnosząc stopy procentowe do najwyższego poziomu od dziesięcioleci, na wykresie USDIDX nastąpiło silne odbicie. Można przyjąć, że polityka Rezerwy Federalnej jest prawdopodobnie najważniejszym czynnikiem wpływającym na indeks dolara amerykańskiego.

Kluczowe czynniki wpływające na indeks dolara amerykańskiego

Na indeks dolara amerykańskiego wpływa kilka kluczowych czynników, w tym polityka monetarna Rezerwy Federalnej, dane makroekonomiczne oraz wydarzenia takie jak konflikty czy napięcia geopolityczne. Czynniki te mogą powodować znaczne wahania wartości indeksu, wpływając na handel międzynarodowy oraz przepływy inwestycyjne.

Polityka Rezerwy Federalnej

Decyzje Rezerwy Federalnej dotyczące poziomu stóp procentowych i polityki monetarnej odgrywają kluczową rolę w określaniu siły dolara amerykańskiego. Podwyższenie przez Rezerwę Federalną stopy funduszy federalnych zazwyczaj prowadzi do wzrostu stóp procentowych w całej gospodarce, zwiększając atrakcyjność dolara w oczach inwestorów zagranicznych. Zmiany stóp procentowych Rezerwy Federalnej mogą mieć duży wpływ na wycenę rynkową dolara, a przez to także na indeks dolara amerykańskiego.

Dane makroekonomiczne

Publikacja wskaźników ekonomicznych, takich jak np. dynamika PKB, stopa bezrobocia czy bilans handlowy, mają znaczący wpływ na indeks dolara amerykańskiego. Pozytywna tendencja w danych dotyczących zatrudnienia w USA zazwyczaj wzmacnia wartość dolara, podczas gdy deficyt handlowy generalnie prowadzi do osłabienia jego wyceny z powodu większego popytu na waluty obce. 

Osłabienie dolara może dodatkowo pogłębić deficyt handlowy. Co więcej, słabsze dane gospodarcze zazwyczaj powodują reakcję ze strony Fed (obniżenie stóp procentowych lub zastosowanie innych narzędzi polityki pieniężnej, takich jak luzowanie ilościowe itp.). Wreszcie, luźna polityka Fed może mieć negatywny wpływ na siłę nabywczą dolara amerykańskiego.

Geopolityka i globalne wydarzenia ekonomiczne

Globalne wydarzenia takie jak recesja czy krachy giełdowe, a także ryzyko geopolityczne odgrywają znaczącą rolę w kreowaniu trendów na rynkach walutowych, wpływając m.in. na indeks dolara. Okresy niepewności gospodarczej mogą doprowadzać do masowej ucieczki kapitału do tzw. “bezpiecznych przystani” rynku walutowego, do których zaliczany jest np. japoński jen. Wzrost popytu na JPY będzie z kolei powodował zwiększoną zmienność indeksu dolara. Z drugiej strony, wzrost napięć geopolitycznych, wyższe ceny ropy naftowej czy nowe konflikty zbrojne na świecie mogą doprowadzić do umocnienia się dolara wobec innych walut, co odbije się w poziomie indeksu dolara. 

Indeks dolara amerykańskiego, stopa funduszy federalnych i rentowność 10-letnich obligacji skarbowych USA

W ciągu ostatnich 20 lat byliśmy świadkami wyraźnej korelacji pomiędzy indeksem dolara amerykańskiego (niebieska linia), rentownością 10-letnich obligacji skarbowych (czerwona linia) a stopą funduszy federalnych (czarna linia). Jeśli stopy procentowe Fed spadają, rentowności również są niższe, co wywiera presję na indeks dolara amerykańskiego. Pamiętaj, że wyniki osiągnięte w przeszłości nie stanowią pewnego wskaźnika na przyszłość. Źródło: XTB Research, Bloomberg Finance L.P.

Rola Rezerwy Federalnej

Rezerwa Federalna (Fed) odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu wartości indeksu dolara amerykańskiego. Fed wpływa na walutę przede wszystkim poprzez decyzje dotyczące stóp procentowych. Ale w jaki sposób i dlaczego? Odpowiedź znaleźć można poniżej.

Dolar amerykański jak produkt

Wyobraź sobie dolara amerykańskiego jako produkt na półce sklepowej. Kiedy Fed podnosi stopy procentowe, to tak jakby na tym produkcie umieszczono naklejkę „edycja limitowana”. Przyciąga to inwestorów, ponieważ wyższe stopy oznaczają wyższą stopę zwrotu z inwestycji w USA (przede wszystkim z inwestycji w amerykańskie obligacje), co sprawia, że popyt na amerykańską walutę staje się wyższy. W rezultacie wycena dolara na rynku walutowym rośnie, a wraz z nią rośnie również indeks dolara amerykańskiego. Rośnie on tym bardziej, im większa jest różnica pomiędzy polityką monetarną Fed, a działaniami np. Europejskiego Banku Centralnego.

Z drugiej strony, kiedy Fed obniża stopy procentowe, jest to jak umieszczenie na dolarze naklejki „wyprzedaż”. Niższe stopy procentowe sprawiają, że nowe emisje amerykańskich obligacji stają się mniej atrakcyjne. Może to zmniejszyć popyt na dolara, prowadząc do jego osłabienia, a w efekcie spadku poziomu USDIDX. Nawet prognozy dotyczące potencjalnej obniżki stóp procentowych przez Fed mogą osłabić wycenę rynkową dolara, co również znajdzie swoje odzwierciedlenie w indeksie dolara amerykańskiego.

Narzędzia polityki Fed wpływające na indeks dolara amerykańskiego

Rezerwa Federalna Stanów Zjednoczonych dysponuje kilkoma narzędziami polityki pieniężnej, które (jeśli zostaną wykorzystane) mają bezpośredni wpływ na indeks dolara amerykańskiego. Oto trzy najważniejsze z nich:

Decyzje w sprawie poziomu stóp procentowych

• Podwyżka stóp procentowych powoduje wzrost popytu na dolara, a w efekcie - wzrost poziomu USDIDX.
• Obniżka stóp procentowych czyni dolara amerykańskiego mniej atrakcyjnym w oczach inwestorów, co doprowadza do spadku poziomu USDIDX.

Luzowanie ilościowe (QE) i zacieśnienie ilościowe (QT)

• QE (zakup obligacji) zwiększa podaż pieniądza, osłabiając dolara oraz USDIDX.
• QT (sprzedaż obligacji) zmniejsza podaż pieniądza, wzmacniając dolara oraz USDIDX.

Wskazówki dotyczące przyszłej polityki

• Tak zwane “jastrzębie” wskazówki, kiedy Fed sygnalizuje przyszłe podwyżki stóp procentowych lub zacieśnienie polityki pieniężnej, często umacniają dolara oraz jego indeks, ponieważ rentowność amerykańskich obligacji skarbowych rośnie.
• Tak zwane “gołębie” wskazówki (obniżenie stóp procentowych lub luzowanie polityki pieniężnej) mogą osłabić dolara i USDIDX.

Wpływ innych walut na wartość USDIDX

Na indeks dolara amerykańskiego wpływają przede wszystkim waluty o największej wadze w koszyku, czyli np. euro. Jednak zrozumienie wpływu pozostałych walut na UDSIDX może pomóc inwestorom w przewidywaniu zmian wartości indeksu dolara amerykańskiego i podejmowaniu bardziej świadomych decyzji inwestycyjnych.

Wpływ euro na indeks dolara amerykańskiego

Euro jest walutą mającą największy wpływ na indeks dolara amerykańskiego. Warunki gospodarcze w strefie euro, takie jak dynamika wzrostu gospodarczego czy poziom stóp procentowych, mają bezpośredni wpływ na wartość euro, a tym samym na USDIDX. Dane historyczne pokazują, że wahania wartości euro często korelują ze znacznymi zmianami w poziomie indeksu dolara.

Różnica w działaniach Europejskiego Banku Centralnego i Rezerwy Federalnej Stanów Zjednoczonych również może mieć duży wpływ na wartość USDIDX. W momencie, gdy Rezerwa Federalna podnosi stopy procentowe, a Europejski Bank Centralny wciąż utrzymuje je na tym samym poziomie - dolar amerykański może zyskiwać względem euro, co przełoży się również na indeks dolara amerykańskiego. 

Wpływ jena japońskiego na USDIDX

Jen japoński stanowi 13,6% indeksu dolara. Zmiany wartości japońskiej waluty mogą wpływać na indeks dolara, chociaż wpływ ten jest mniej wyraźny niż w przypadku euro. Podobnie jak w przypadku różnicy w podejściu do polityki monetarnej EBC oraz Fed, jastrzębia postawa Banku Japonii może wywierać presję na indeks dolara amerykańskiego.

Japoński jen postrzegany jest jednak jako “bezpieczna przystań” rynku walutowego. W okresach zwiększonej niepewności inwestorów lub w momentach rynkowego krachu lub recesji jen powinien zyskiwać na wartości, co również wpłynie na wartość indeksu dolara amerykańskiego. 

Wpływ walut rynków wchodzących

Waluty rynków wschodzących, choć nieujęte w koszyku walut indeksu dolara amerykańskiego mają coraz większy wpływ na kształtowanie się poziomu USDIDX, odzwierciedlając rosnące znaczenie mniejszych gospodarek. Wraz z rozwojem gospodarek rynków wschodzących, ich waluty zaczynają odgrywać coraz ważniejszą rolę w handlu międzynarodowym i inwestycjach, wpływając na wycenę indeksu dolara. Ponadto chiński juan zyskał znaczącą pozycję na rynkach światowych i mógł zwiększyć swój wpływ na indeks dolara.

Handel i inwestowanie w indeks dolara amerykańskiego

Ekspozycję na indeks dolara amerykańskiego można osiągnąć na różne sposoby. Do najpopularniejszych zaliczyć należy handel kontraktami CFD na indeks dolara (USDIDX), lub fundusze ETF powiązane z dolarem, takie jak PIMCO US Dollar Short Maturity (MINT.UK).

• Przed wejściem na rynek indeksu dolara amerykańskiego należy określić własne cele inwestycyjne oraz tolerancję na ryzyko. Aby podejmować świadome decyzje inwestycyjne, należy na bieżąco śledzić bieżące wiadomości finansowe, decyzje banków centralnych i wskaźniki ekonomiczne.

Wybór odpowiedniego instrumentu

Uzyskanie ekspozycji na indeks dolara amerykańskiego jest możliwe za pośrednictwem różnych instrumentów finansowych. Inwestorzy mogą wykorzystać w tym celu kontrakty futures na indeks dolara, kontrakty CFD na indeks dolara amerykańskiego takie jak USDIDX, czy fundusze ETF. Inwestorzy średnio- lub długoterminowi wybiorą fundusze ETF, któe postrzegane są jako "bezpieczne inwestycje" z kolei inwestorzy poszukujący krótkoterminowych okazji inwestycyjnych wybiorą prawdopodobnie lewarowane kontrakty CFD na indeks dolara amerykańskiego.

Zarządzanie ryzykiem

Inwestorzy często stosują strategie zabezpieczające z wykorzystaniem kontraktów terminowych na indeks dolara, aby zrównoważyć ryzyko związane z określonymi pozycjami walutowymi. Jedną z popularnych strategii jest wykorzystanie kontraktów terminowych na indeks dolara do zabezpieczenia ryzyka walutowego podczas handlu innymi aktywami międzynarodowymi. Zarządzanie ryzykiem ma również kluczowe znaczenie dla zyskownych inwestycji w indeks dolara, biorąc pod uwagę zmienność rynku.

Pozostawanie na bieżąco

Zarówno inwestorzy długoterminowi, jak i krótkoterminowi spekulanci powinni śledzić bieżące wydarzenia w globalnej gospodarce w trakcie inwestowania w indeks dolara amerykańskiego. Kluczowe znaczenie będą mieć decyzje monetarne Fed, ale ważne są również zmiany w danych makroekonomicznych czy decyzje banków centralnych państw i regionów, których waluty wchodzą w skład indeksu dolara amerykańskiego. 

Strategia inwestycyjna 

Stworzenie własnej, dopasowanej do indywidualnych potrzeb strategii inwestycyjnej jest kluczowe. Inwestowanie w indeks dolara amerykańskiego nie musi być trudne, ale z pewnością nie jest łatwe i wiąże się z ryzykiem utraty kapitału. Ostateczny kształt strategii będzie zależeć m.in. od osobistych celów inwestycyjnych inwestora, wybranego instrumentu czy metody analizy rynku dolara amerykańskiego. 

Podsumowanie

Indeks dolara amerykańskiego jest jednym z najważniejszych wskaźników nastrojów rynkowych, odzwierciedlającym siłę dolara amerykańskiego w stosunku do innych głównych gospodarek, takich jak strefa euro czy Japonia. Kiedy dolar amerykański słabnie (a może to wynikać z wielu przyczyn, takich jak recesja, obniżki stóp procentowych przez Fed itp.), indeks dolara amerykańskiego zazwyczaj również traci na wartości. Indeks zazwyczaj rośnie, gdy Fed podnosi stopy procentowe w celu ograniczenia ryzyka inflacji. Inwestowanie w indeks dolara amerykańskiego wymaga kompleksowego zrozumienia szeregu czynników, od podstawowych danych dotyczących samego indeksu po wpływ wydarzeń globalnych.