⏫ Ropa WTI zyskuje 2%

22 października Stany Zjednoczone, a konkretnie Donald Trump zdecydował się nałożyć kompleksowe sankcje na Rosnieft i Łukoil – dwa największe rosyjskie koncerny naftowe. To pierwsza tak istotna akcja administracji Trumpa wobec rosyjskiego sektora energetycznego od powrotu prezydenta do Białego Domu. Można uznać, że jest to zwrot o 180 stopni w ostatniej komunikacji ze strony amerykańskiego prezydenta, który jeszcze przed kilkoma dniami był zadowolony z rozmów z Putinem oraz nakłaniał Ukrainę do rezygnacji z walki o utrzymanie niektórych terytoriów. Teraz USA chcą naciskać na Rosję w celu zawieszenia broni, a prezydent Ukrainy Zelensky wskazuje na duże prawdopodobieństwo osiągnięcia zawieszenia broni, ale przy braku jakichkolwiek deklaracji o oddaniu terytoriów. 

Jakie sankcje nałożyły USA na rosyjskie spółki?

• Executive Order 14024 – sankcje nałożone na podstawie dekretu dotyczącego szkodliwych działań Rosji
• Zamrożenie aktywów – wszystkie aktywa obu spółek w USA lub pod kontrolą podmiotów amerykańskich zostały zablokowane
• Zakaz transakcji – obywatele i firmy USA nie mogą prowadzić żadnych transakcji finansowych z objętymi sankcjami koncernami
• Zasada 50% – wszystkie podmioty kontrolowane w co najmniej 50% przez Rosnieft lub Łukoil automatycznie podlegają sankcjom
• 34 spółki zależne – OFAC wymieniło m.in. Sibneftegaz, Bashneft-Dobicha, Lukoil-Perm, Lukoil-Kaliningradmorneft, RN-Yuganskneftegaz i RITEK

Groźba sankcji wtórnych

• Zagraniczne banki przeprowadzające znaczące transakcje z Rosneftem lub Łukoilem same mogą zostać objęte sankcjami wtórnymi
• Instytucje finansowe będące poza USA, przeprowadzające transakcje z rosyjskimi spółkami tracą dostęp do amerykańskiego systemu finansowego, jeśli obsługują sankcjonowane podmioty
• Cel jest ograniczenie importu ropy przez kraje trzecie z Rosji – głównie Chiny i Indie, które w pierwszej połowie 2025 roku importowały łącznie około 2,2 mln baryłek dziennie z obu spółek
• Sekretarz Skarbu Scott Bessent ostrzegł o dalszych działaniach i wezwał sojuszników do współpracy. UE nakłada kolejny pakiet sankcji, wskazując, że rezygnuje z rosyjskiego gazu LNG od 2027 roku
• Trump zapowiedział rozmowę z prezydentem Xi Jinpingiem na temat zakupów rosyjskiej ropy

• Transakcje z Łukoilem i Rosneftem będą dozwolone do 21 listopada 2025 roku
• Okres ma umożliwić firmom dostosowanie się do nowych wymogów

Skutki gospodarcze

• Ceny ropy zaliczają mocne odbicie w ostatnich dniach. W tym tygodniu jest to wzrost o ponad 5%
• Skala eksportu – Rosnieft i Łukoil odpowiadają za niemal połowę rosyjskiego eksportu ropy, tj. około 3,1 mln baryłek dziennie
• Wpływy do budżetu – rosyjski sektor naftowo-gazowy stanowi około 25% wpływów do budżetu federalnego Rosji
• Indie – największy odbiorca rosyjskiej ropy morskiej rozpoczął przegląd kontraktów, państwowe rafinerie mogą być zmuszone do wycofania się z rosyjskich dostaw
• Chiny – importują około 20% swojej ropy z Rosji (ok. 2 mln baryłek dziennie), szczególnie narażone są rafinerie w prowincji Shandong i CNPC

Kontekst geopolityczny

• Sankcje ogłoszono dzień po odwołaniu spotkania Trump-Putin na Węgrzech
• Trump stwierdził, że "czekał długo" i nie chciał "zmarnowanego spotkania" bez postępów w rozmowach pokojowych
• UE równolegle przyjęła 19. pakiet sankcji, w tym zakaz importu rosyjskiego LNG od 2027 roku oraz restrykcje wobec 117 statków z floty cieni

Sytuacja fundamentalna na rynku ropy

Obecnie nadpodaż na rynku ropy sięga niemal 4 mln brk na dzień. Nadpodaż rośnie od początku tego roku. Obecna sytuacja przypomina nam lata 90 lub lata 2014-2016, kiedy również obserwowaliśmy potężną nadpodaż na rynku. W tamtych okresach spadki cen na rynku były zdecydowanie silniejsze niż obecnie, choć jednocześnie z niewielkimi przerwami, nadpodaż obecnie ma miejsce już od 2022 roku. 

IEA oczekuje utrzymania nadpodaży rzędu 4 mln brk na dzień w przyszłym roku, ale obecna sytuacja może zmienić ten obraz. Indie oraz potencjalnie Chiny nie są łatwe do zastąpienia jako kierunki eksportu ropy. Wcześniej to właśnie te dwa duże państwa zamieniły całą Unię Europejską pod względem głównego odbiorcy. Potencjalnie oznacza to zagrożenie zmniejszenia dostępnej podaży na rynku nawet o 2-4 mln brk na dzień, choć z pewnością znajdą się mniejsze kraje, które mogą kupować rosyjską ropę w mniejszych ilościach, z wykorzystaniem starej, nieubezpieczonej floty. Kierunek spadkowy na rynku ropy powinien być utrzymany, ale z pewnością nadpodaż w przyszłym roku może być mniejsza niż spodziewa się tego IEA. 

Sytuacja techniczna

Cena rośnie dzisiaj już ponad 2%, testując średnią 25 okresową. Impet wzrostowy może doprowadzić do wzrostu w kierunku 62 USD, gdzie znajduje się średnia 50 okresowa. Jednocześnie nie powinno jednak dojść do przekroczenia strefy przy 63-65 USD za baryłkę, gdzie znajduje się linia trendu spadkowego oraz zakres wcześniejszej konsolidacji z sierpnia oraz września. Jeśli jednak obecne sankcje okażą się być wydmuszką (możliwe kolejne zapewnienie Putina i odwołanie sankcji lub dalszy szeroki eksport Rosji), cena ponownie może zawędrować w okolice 57 USD i w przyszłym roku na stałe znaleźć się poniżej 55 USD za baryłkę