Sau khi nhận 30 tỷ USD từ IMF và Ngân hàng Thế giới, Argentina lại đứng trên bờ vực vỡ nợ. Đây sẽ là vụ vỡ nợ hoặc tái cấu trúc thứ tư của quốc gia này trong 25 năm qua. Vậy nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là gì?
Kinh tế Argentina thay đổi ra sao kể từ khi Milei nhậm chức?
Có vẻ như kể từ khi Javier Milei thắng cử tổng thống vào tháng 12/2023, nền kinh tế Argentina đã cải thiện đáng kể. Các nhà đầu tư nước ngoài đón nhận tích cực các thay đổi này. Khi kinh tế ổn định, Milei cũng cho phép dòng vốn tự do ra vào Argentina, gia tăng niềm tin của nhà đầu tư.
Bắt đầu giao dịch ngay hoặc thử giao dịch demo
Tạo tài khoản Khám phá nền tảng Tải ứng dụng điện thoại Tải ứng dụng điện thoạiChỉ số chứng khoán của Argentina, Merval, là một trong những chỉ số tăng mạnh nhất thế giới năm 2024, tăng 130% theo USD, trong khi các quỹ đầu tư cân nhắc thêm trái phiếu Argentina vào danh mục. Tuy nhiên, trong vài tuần gần đây, mọi thứ diễn ra không suôn sẻ. Một số dấu mốc quan trọng trong hai năm cầm quyền của Javier Milei gồm:
Kiểm soát lạm phát
Tăng giá trong những năm gần đây duy trì gần 100%. Khi Milei thắng cử, lạm phát đã đạt 211%, và đến tháng 4/2024 lên đỉnh 294%. Kể từ đó, lạm phát được ổn định ở mức 30% và dự kiến sẽ giảm còn 25% vào tháng 10.
Tăng trưởng kinh tế
GDP Argentina quý II năm nay tăng 6,3% so với cùng kỳ năm trước, nhanh nhất kể từ Q2/2022, nhờ nông nghiệp phục hồi sau hạn hán nghiêm trọng.
Tỷ lệ nghèo đói
Tỷ lệ nghèo giảm mạnh trong nửa cuối 2024, từ 52,9% xuống 38,1% nhờ các biện pháp thắt lưng buộc bụng và cắt giảm chi tiêu công.
Cán cân thương mại
Argentina duy trì thặng dư thương mại 5,071 tỷ USD năm 2025, mặc dù thấp hơn kỷ lục 18,928 tỷ USD năm 2024. Xuất khẩu nông nghiệp và năng lượng giữ vai trò chủ đạo, trong khi nhập khẩu tăng phản ánh kinh tế nội địa năng động. Tuy nhiên, với Trung Quốc, Argentina duy trì thâm hụt cấu trúc khoảng 100 tỷ USD trong 5 chính phủ gần đây.
Thâm hụt ngân sách
Chính sách trọng tâm của Milei là thặng dư ngân sách. Ông cắt giảm chi tiêu giáo dục, công trình công, trợ cấp; sa thải nhân sự nhà nước và sáp nhập các bộ. Đồng thời, Milei cải cách thuế, loại bỏ 19 loại thuế, giảm thuế hàng hóa vốn và tạo chế độ ưu đãi đầu tư lớn (RIGI). Kết quả: đến tháng 8/2025, thặng dư sơ cấp đạt 1,3% GDP, một bước ngoặt chưa từng có với quốc gia thường xuyên chi vượt thu.
Tại sao Argentina vẫn rơi vào khủng hoảng?
Milei đã đạt được tiến bộ đáng kể về tài khóa và cải cách hành chính kể từ khi kế thừa tình trạng hỗn loạn kinh tế do chủ nghĩa Peron để lại vào tháng 12/2023. Ông cân bằng ngân sách và giải phóng hàng nghìn doanh nhân khỏi thủ tục quan liêu.
Tuy nhiên, dòng vốn đầu tư không đến như kỳ vọng và tăng trưởng kinh tế chậm lại. Nguyên nhân chính vẫn là sự hoài nghi về ngân hàng trung ương và sự bất ổn của đồng peso.
Trong hơn một năm, Argentina duy trì kiểm soát vốn của chính phủ trước đó, và ngân hàng trung ương áp dụng tỷ giá cố định so với USD ở mức thấp hơn lạm phát để hỗ trợ peso. Quá nhiều peso đuổi theo quá ít hàng hóa với tỷ giá cao đã khiến người dân Argentina cảm thấy giàu hơn thực tế, khuyến khích nhập khẩu bằng ngoại tệ.
Thực tế, người Argentina đã mua tủ lạnh thương hiệu hay thịt bò – sản phẩm xuất khẩu chủ lực của Argentina – ở nước ngoài, vì các sai lệch tỷ giá khiến giá ngoại tệ rẻ hơn so với phiên bản nội địa. Đối với các nhà xuất khẩu, bán ra nước ngoài kém lợi hơn vì họ nhận USD theo tỷ giá cũ, tạo ra thâm hụt ngoại tệ – trái ngược với mục tiêu của Milei.
Chính phủ biết rằng cần để thị trường xác định giá thực của peso. Tháng 4, ngân hàng trung ương thông báo sẽ giữ đồng tiền trong một biên độ dao động, và biện pháp này có hiệu quả trong một thời gian. Nhưng khi Kho bạc ngừng phát hành trái phiếu ngắn hạn với lãi suất cao cho các ngân hàng, khách hàng bắt đầu chuyển từ peso sang USD.
Ban đầu, chỉ là một dòng chảy nhỏ. Nhưng khi Milei thất bại trong cuộc bầu cử tỉnh Buenos Aires – nơi chiếm gần 40% dân số – nỗi lo về sự trở lại của Peronism tăng cao. Người Argentina lại tiếp tục bán peso. Peso lao dốc gần 10% trong 15 ngày, chạm đáy biên độ dao động áp dụng từ tháng 4 khi Milei nới lỏng kiểm soát vốn sau khoản vay 20 tỷ USD từ IMF.
Thông thường, một ngân hàng trung ương sẽ tăng lãi suất để hạn chế tín dụng và củng cố đồng tiền, thu hút vốn peso và giảm nhu cầu đô la hóa. Nhưng tăng lãi suất quá cao ở Argentina đồng nghĩa với việc làm gia tăng khó khăn cho các hộ gia đình và doanh nghiệp vốn đã chịu chi phí cao.
Người Argentina đã trải qua nhiều khủng hoảng, họ biết peso luôn mất giá. Nếu không thấy lãi suất hấp dẫn hoặc niềm tin vào chính sách tài khóa, họ sẽ rút tiền khỏi peso.
Và điều đó đã xảy ra. Các nhà đầu tư nội địa lo ngại chính phủ sẽ phải từ bỏ biên độ dao động và phá giá peso, càng thúc đẩy nhu cầu USD. Ngân hàng trung ương chi 1,1 tỷ USD trong ba ngày, và các đợt bán USD này làm các nhà đầu tư trái phiếu hoảng loạn, lo ngại chính phủ đang tiêu hết dự trữ hiếm hoi – ước tính dưới 5 tỷ USD – khiến giá trái phiếu sụt giảm.
Liệu Mỹ có cứu Javier Milei?
Tình hình chỉ tạm dừng sau khi Bộ Tài chính Mỹ đăng tweet hôm thứ Hai rằng sẽ mở rộng hỗ trợ tài chính, và chính phủ Milei thông báo tạm ngừng thu thuế xuất khẩu.
Bessent cho biết Washington sẽ cân nhắc mua đồng tiền Argentina hoặc trái phiếu chính phủ thông qua một quỹ do Bộ Tài chính Mỹ kiểm soát, nhấn mạnh “mọi phương án đều có thể được thực hiện.” Ông còn nhắc lại lời Mario Draghi, cựu chủ tịch ECB, rằng Mỹ sẽ làm “bất cứ điều gì cần thiết” để duy trì thị trường tài chính Argentina.
Sau cam kết hỗ trợ của Bessent, peso tăng 6%, chỉ số Merval tăng mạnh, lợi suất trái phiếu dollar Argentina giảm xuống khoảng 15%. Tuy nhiên, mức này vẫn chưa đủ an toàn cho nhà đầu tư, trong khi các trái phiếu rủi ro tiếp theo ở các thị trường mới nổi như Ecuador hay Angola chỉ khoảng 11%.
Trước khủng hoảng ở Buenos Aires, Milei dự kiến đạt lợi suất một chữ số vào năm tới, đủ để phát hành trái phiếu mới. Kế hoạch này sẽ phụ thuộc vào việc Milei có phục hồi được uy tín trong cuộc bầu cử quốc gia giữa nhiệm kỳ, với ngày quan trọng là 26/10.
Dollar hóa có phải giải pháp?
Một mặt, dollar hóa sẽ loại bỏ rủi ro mất giá peso và cám dỗ chính trị in tiền để bù thâm hụt, giúp ổn định lạm phát nhanh.
Nhưng mặt khác, Argentina sẽ mất quyền kiểm soát chính sách tiền tệ và phụ thuộc vào Fed. Nếu USD tăng giá, giá nội địa sẽ đắt hơn trên thị trường toàn cầu, xuất khẩu giảm, cán cân thương mại xấu đi, và Argentina mất tính cạnh tranh – trái ngược với nhu cầu hiện nay.
Hơn nữa, để dollar hóa, Argentina cần dự trữ USD thực để đổi lấy pesos đang lưu hành – điều mà hiện nay không có. Dự trữ ròng hiện rất thấp, khoảng 5 tỷ USD so với tổng cung tiền khoảng 40 tỷ USD, không đủ để dollar hóa.
Hiện tại, giải pháp khả thi duy nhất là ổn định peso và niềm tin của nhà đầu tư, cả trong nước và quốc tế. Điều này có thể đạt được thông qua thặng dư ngân sách bền vững. Vấn đề còn lại là Milei có thể thực hiện được hay không – và liệu ông có đủ thời gian.
Cách đầu tư vào Argentina qua XTB
Khách hàng có thể giao dịch thị trường Argentina thông qua ETF MSCI Argentina (ARGT.US), quỹ hoán đổi danh mục duy nhất đầu tư vào một số cổ phiếu lớn và thanh khoản nhất của Argentina, cho phép mở cả vị thế mua và bán.
Chúng tôi cũng cung cấp khả năng đầu tư vào một số công ty trọng điểm của Argentina được niêm yết tại Mỹ. Ví dụ bao gồm công ty thương mại điện tử Mercado Libre, công ty dầu mỏ YPF, Loma Negra Industrial, Banco Macro, Grupo Financiero Galicia, Pampa Energía và Telecom Argentina.
Nội dung tài liệu này chỉ được cung cấp mang tính thông tin chung và là tài liệu đào tạo. Bất kỳ ý kiến, phân tích, giá cả hoặc nội dung khác không được xem là tư vấn đầu tư hoặc khuyến nghị được hiểu theo luật pháp của Belize. Hiệu suất trong quá khứ không nhất thiết chỉ ra kết quả trong tương lai và bất kỳ khách hàng quyết định dựa trên thông tin này đều hoàn toàn tự chịu trách nhiệm. XTB sẽ không chịu trách nhiệm đối với bất kỳ tổn thất hoặc thiệt hại nào, bao gồm nhưng không giới hạn, bất kỳ tổn thất lợi nhuận nào, có thể phát sinh trực tiếp hoặc gián tiếp từ việc sử dụng hoặc phụ thuộc vào thông tin đó. Tất cả các quyết định giao dịch phải luôn dựa trên phán quyết độc lập của bạn.
