Trump muốn thành viên Fed - Cook từ chức

Donald Trump kêu gọi Thống đốc Fed Lisa Cook từ chức ngay lập tức, viết trên Truth Social: “Cook phải từ chức, ngay lập tức!!!!”. Đây là một động thái tấn công chưa từng có, nằm trong chiến dịch rộng lớn hơn của chính quyền Trump nhằm giành quyền kiểm soát chính sách tiền tệ Mỹ và làm suy yếu tính độc lập của tổ chức tài chính quan trọng nhất nước này.

Cáo buộc gian lận làm cái cớ

Yêu cầu của Trump bắt nguồn từ cáo buộc của Bill Pulte, Giám đốc Cơ quan Tài chính Nhà ở Liên bang (FHFA) và là đồng minh thân cận của Tổng thống. Pulte cáo buộc Cook làm giả hồ sơ ngân hàng để có điều kiện vay ưu đãi hơn, khi bà khai báo hai bất động sản khác nhau là nơi cư trú chính chỉ trong vòng hai tuần, hành vi có thể cấu thành gian lận thế chấp.

Tuy nhiên, những phát biểu của chính Pulte cho thấy mục tiêu thực sự: “Bữa tiệc ở Fed đã kết thúc”, và rằng Chủ tịch Powell có thể làm gì tùy ý, nhưng “dù thế nào thì bữa tiệc cũng đã kết thúc”. Điều này cho thấy, nếu Cook từ chức, Trump sẽ tiến gần hơn đến việc giành đa số trong Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC). Lưu ý rằng Cook hiện được coi là một người mang quan điểm “diều hâu”.

Liệu Trump có nắm được đa số phiếu bầu?

Waller và Bowman gần đây đã bỏ phiếu ủng hộ việc cắt giảm lãi suất. Trong khi đó, Jefferson, một trong những ứng viên được xem xét cho vị trí Chủ tịch Fed, có quan điểm rất tương đồng. Miran, thành viên mới của FOMC, dự kiến cũng sẽ bỏ phiếu ủng hộ cắt giảm, thay thế cho Kugler vốn theo đường lối “diều hâu”. Goolsbee là một thành viên khó đoán: một số người coi ông là “diều hâu”, số khác lại coi là “bồ câu”. Gần đây, ông cho rằng có dư địa để cắt giảm lãi suất vào mùa thu, nhưng số liệu lạm phát tăng trở lại đã khiến tình hình trở nên phức tạp hơn. Tuy nhiên, nếu có những thay đổi và tất cả các cá nhân kể trên cùng bỏ phiếu ủng hộ việc cắt giảm, thì sẽ có khả năng đạt được một mức độ kiểm soát nhất định đối với Fed. Cũng cần nhớ rằng Chủ tịch Fed được bổ nhiệm bởi Trump. (Nguồn: Bloomberg Economics)

Một cuộc chiến có hệ thống chống lại Fed

Từ đầu nhiệm kỳ hai, Trump đã tiến hành chiến dịch đa mặt trận chống lại Fed. Ông thường xuyên công kích Chủ tịch Jerome Powell, gọi ông là “tồi tệ”, “ngu ngốc”, “con la cứng đầu” và “kẻ ngốc hoàn toàn”.

Đồng thời, Trump yêu cầu giảm lãi suất mạnh 3 điểm %, từ mức hiện tại 4,5% xuống khoảng 1,5%. Một sự thay đổi cực đoan như vậy có thể gây ra lạm phát phi mã và bất ổn kinh tế. Vào tháng 8, Trump thậm chí còn kêu gọi Hội đồng Thống đốc Fed tước quyền của Powell nếu ông không chịu nhượng bộ.

Hệ quả tức thì với thị trường

Thị trường vẫn dễ bị tác động bởi mọi phát biểu của Trump. Nếu ông tiếp tục công kích Powell và Fed, đồng USD có thể phản ứng một cách lo lắng. Trước đây đã có ý kiến cho rằng đồng bạc xanh thậm chí có thể bị từ bỏ vị thế đồng tiền dự trữ toàn cầu nếu tình hình lãi suất không được duy trì ở mức ổn định.

Điều gì sẽ xảy ra nếu Trump đi quá xa?
Các nhà phân tích của Deutsche Bank cảnh báo rằng, nếu Powell bị sa thải, đồng USD có thể mất giá 3–4% chỉ trong 24 giờ, đồng thời thị trường trái phiếu Mỹ sẽ sụp đổ. Lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm có thể tăng vọt lên trên 5,5%, khiến chi phí phục vụ nợ công tăng từ 1,4 nghìn tỷ USD hiện nay lên mức tiềm năng 2 nghìn tỷ USD.

Bài học từ lịch sử và thế giới

Các nghiên cứu lịch sử cho thấy áp lực chính trị lên Fed sẽ dẫn đến lạm phát, nhưng không mang lại lợi ích tích cực cho tăng trưởng kinh tế. Một phân tích từ Đại học Maryland chỉ ra rằng áp lực chính trị tương tự như dưới thời Nixon có thể khiến giá cả tăng thêm 7% trong vòng một thập kỷ.

Ví dụ từ Thổ Nhĩ Kỳ dưới thời Erdogan minh chứng rõ hậu quả thảm khốc của việc kiểm soát chính trị đối với ngân hàng trung ương: lạm phát tại đây đã chạm 75% vào tháng 5/2024, đồng nội tệ sụp đổ và niềm tin trên thị trường quốc tế biến mất. Guha từ Evercore ISI cảnh báo: “Mối đe dọa đột ngột đối với sự độc lập của Fed sẽ gia tăng căng thẳng thị trường và đẩy nền kinh tế tới nguy cơ đình lạm (stagflation).”
Tuy việc so sánh Mỹ với Thổ Nhĩ Kỳ có phần khập khiễng, nhưng trong kịch bản xấu nhất, nguy cơ sụp đổ của đồng USD không thể loại trừ.

Powell nhận được sự ủng hộ tại Jackson Hole

Tại hội nghị Jackson Hole, các thống đốc ngân hàng trung ương toàn cầu đang chuẩn bị lên tiếng bảo vệ Jerome Powell và nguyên tắc độc lập của Fed. Điều này cho thấy các thể chế tài chính quốc tế nhìn nhận mối đe dọa từ Trump một cách hết sức nghiêm trọng. Christine Lagarde, Chủ tịch Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB), cảnh báo rằng: “Sự độc lập của các ngân hàng trung ương đang ngày càng bị đe dọa.”

Các chuyên gia đồng loạt cảnh báo rằng việc phá vỡ tính độc lập của Fed có thể đe dọa vị thế của đồng USD với tư cách đồng tiền dự trữ chủ chốt toàn cầu. Francesco Pesole (ING) nhận định: “Một Fed độc lập là trụ cột then chốt cho sức hấp dẫn của đồng USD trong vai trò tiền tệ dự trữ.” Jamie Dimon, CEO của JPMorgan Chase, nhấn mạnh rằng sự độc lập của Fed là “thiêng liêng”, và cảnh báo về những hậu quả không thể đảo ngược nếu điều này bị phá vỡ.

Cặp tiền EUR/USD đang phục hồi nhẹ về mức 1,1700 hôm nay, mặc dù những biến động không đáng kể. Khi rủi ro thị trường tăng lên, giá trái phiếu Mỹ cũng tăng. Mặc dù thị trường hôm nay khá bình lặng, nhưng việc tăng cường sự can thiệp với Fed có thể dẫn đến một làn sóng suy yếu khác của đồng USD, như đã thấy trong những tháng gần đây. Nguồn: xStation5