⏬Bạc: Sự điều chỉnh hay bong bóng đang vỡ?

Các yếu tố cơ bản vững chắc

Thị trường bạc chủ yếu chịu ảnh hưởng bởi thâm hụt cấu trúc kéo dài, được thúc đẩy bởi sự phục hồi mạnh mẽ của nhu cầu trong vài năm gần đây. Tiêu thụ ngành công nghiệp, đặc biệt từ ngành quang điện, tăng mạnh trong khi nguồn cung phản ứng hạn chế; giá bạc vẫn được đánh giá là tương đối thấp trong nhiều năm và khối lượng tái chế chỉ tăng nhẹ. Điều quan trọng là bạc chủ yếu được khai thác như một sản phẩm phụ từ khai thác vàng, đồng, kẽm và chì. Hơn nữa, việc khai thác mỏ mới thường cần hơn một thập kỷ và đầu tư vốn khổng lồ, khiến đường cung toàn cầu gần như bằng phẳng trong 15 năm qua.

Thâm hụt kéo dài: Điều gì đã thay đổi?

Dòng tiền tìm đến các tài sản trú ẩn an toàn cùng với chính sách tiền tệ lỏng lẻo đã đẩy giá kim loại quý lên những mức kỷ lục. Giá tăng đang thu hút thêm nhiều nhà đầu tư, bao gồm cả các cá nhân. Vào đầu mùa thu, nguồn cung vật lý tại châu Á trở nên thắt chặt, trong khi dòng vốn ETF tăng mạnh đã khuyến khích sự tham gia của các tổ chức. Ngày càng nhiều vốn đầu cơ ưa chuộng các sản phẩm phái sinh dựa trên ETF thay vì hợp đồng tương lai trực tiếp.

Nhu cầu ETF mạnh mẽ này đã tạo ra tình trạng thắt chặt vật lý thực sự. Với nhu cầu công nghiệp vẫn ổn định, giá kim loại trải qua một đợt định giá lại rất mạnh. Dù dòng vốn ETF tăng cường tạo ra biến động, nguyên nhân trực tiếp cho đợt điều chỉnh gần đây xuất phát từ can thiệp của cơ quan quản lý vào thị trường tương lai.

Giá trị bạc nắm giữ trong các ETF đã tiếp cận 70 tỷ USD. Con số này gấp hơn hai lần mức đỉnh năm 2011 và 2020. Tuy nhiên, khối lượng vật chất thực tế mà các quỹ này nắm giữ vẫn dưới mức đỉnh lịch sử. Nguồn: Bloomberg Finance LP, XTB

Can thiệp quy định: Hồi ức 2011 và 1980?

Sự hưng phấn giá bạc gần đây khiến sàn COMEX phải nâng yêu cầu ký quỹ cho hợp đồng tương lai. Lần tăng đầu tiên 10% diễn ra vào ngày 12/12, tiếp đó, vào ngày 26/12, có hiệu lực từ 29/12 - ký quỹ duy trì vị thế tăng 25%, từ 20.000 USD lên 25.000 USD mỗi hợp đồng. CME Group, chủ sở hữu COMEX, giải thích rằng việc tăng ký quỹ nhằm điều chỉnh theo biến động tăng và giảm rủi ro đối tác.

Mặc dù ký quỹ cao hạn chế quyền tiếp cận của các nhà đầu cơ, không làm thay đổi các yếu tố cơ bản vật lý của thị trường, nhưng nó giới hạn tính thanh khoản trên thị trường tương lai. Hơn nữa, xu hướng gần đây cho thấy nhà đầu tư ngày càng chọn giao hàng vật chất khi hợp đồng hết hạn, làm cạn kiệt hàng tồn kho trên sàn. Tình huống này từng xuất hiện trong thập niên 1980.

Năm 2011, bạc đạt 50 USD/oz, tương đương các mức kỷ lục của thập niên 1980. Sự tăng giá này được thúc đẩy bởi lãi suất thấp, chương trình QE của Fed và nhu cầu đầu tư tăng mạnh. Giá tăng nhanh dẫn đến nhiều lần nâng ký quỹ, chi phí nắm giữ gần như tăng gấp đôi chỉ trong vài ngày, buộc các nhà đầu tư rút lui và mở đầu thị trường gấu kéo dài đến năm 2020.

Tương tự, năm 1980, can thiệp của COMEX đã chấm dứt việc gia đình Hunt thao túng thị trường bạc. Khi đó, sở hữu vàng cá nhân bị cấm, khiến bạc trở thành hàng rào chính chống mất giá tiền tệ. COMEX không chỉ tăng ký quỹ, mà còn giới hạn nghiêm ngặt số vị thế mà nhà giao dịch cá nhân có thể nắm giữ.

Dù các điều kiện hiện nay có phần tương đồng với quá khứ, thị trường hiện nay được hỗ trợ bởi thâm hụt cấu trúc và các yếu tố địa chính trị mới, tạo nền tảng vững chắc hơn cho giá bạc.

Hạn chế xuất khẩu từ Trung Quốc

Trong khi Mexico vẫn là nước sản xuất bạc hàng đầu, Trung Quốc được coi là trung tâm bạc quan trọng nhất thế giới. Hiện nay, Bắc Kinh là nước sản xuất lớn thứ hai toàn cầu, vượt Peru, Chile và Ba Lan.

Sản lượng bạc toàn cầu và trữ lượng ước tính. Nguồn: USGS

Do vai trò quan trọng của Trung Quốc trong tinh luyện và xuất khẩu, việc áp dụng hạn chế xuất khẩu đã góp phần đẩy mạnh đà tăng giá. Từ ngày 1/1/2026, các nhà xuất khẩu sẽ cần giấy phép đặc biệt từ Bộ Thương mại. Hơn nữa, họ phải chứng minh năng lực sản xuất hàng năm đạt 80 triệu tấn và duy trì hạn mức tín dụng ít nhất 30 triệu USD.

Mục tiêu của biện pháp này là hạn chế dòng chảy kim loại ra ngoài. Elon Musk gần đây đã lưu ý trên X rằng quyết định của Trung Quốc là đáng lo ngại, vì bạc có vai trò thiết yếu trong nhiều quá trình công nghiệp. Đáng chú ý, năm nay USGS đã đưa bạc và đồng vào danh sách nguyên liệu thô quan trọng.

Chênh lệch giá trên Sàn Vàng Thượng Hải đã tăng vọt lên mức cực đoan 8 USD/oz. Trong lịch sử, những lần tăng lên khoảng 4–5 USD thường báo hiệu thị trường đang quá mua. Nguồn: Bloomberg Finance LP, XTB

Có còn dư địa tăng giá không?

Tỷ lệ vàng/bạc vẫn là tiêu chuẩn đánh giá tiềm năng định giá của bạc. Sau khi giao dịch quanh mức 100 điểm vào đầu năm nay, tỷ lệ này hiện đang tiệm cận mức trung bình dài hạn 53. Trong quá khứ, các đỉnh điểm năm 1980 và 2011 chứng kiến tỷ lệ này giảm xuống thấp hơn đáng kể và mức giảm hiện tại đặt ra câu hỏi về giới hạn thấp nhất trong ngắn hạn. Nếu tỷ lệ này quay về khoảng 35 - 40 như năm 2011, với giá vàng ở 4.500 USD, điều này sẽ ngụ ý giá bạc trong khoảng 112–128 USD/oz.

Tỷ lệ vàng/bạc đang tiệm cận mức trung bình dài hạn 53. Nguồn: Bloomberg Finance LP

Các đường trung bình động cho thấy thị trường bạc đang có dấu hiệu cạn sức trong ngắn hạn, mặc dù giá chưa ở mức “quá mua” so với mức trung bình 1 năm và 5 năm. Đối với trung bình 1 năm, mức lệch cực đoan sẽ là 4 - 5 độ lệch chuẩn. Đối với trung bình 5 năm, mức lệch sẽ khoảng 7,5 độ chuẩn. Tuy nhiên, về dài hạn, giá bạc hiện đã nóng hơn so với thời điểm năm 2011. Nguồn: Bloomberg Finance LP, XTB

Một đợt điều chỉnh mạnh hơn vẫn tiềm ẩn rủi ro nếu xuất hiện: Giảm open interest sau các lần tăng margin, dòng tiền rút khỏi ETF, hoặc sự suy giảm rộng hơn trong tâm lý thị trường. Lịch sử cho thấy các đợt điều chỉnh thường kéo dài, ngoại trừ năm 1980 khi giá mất gần 80% gần như ngay lập tức.

​​​​​​​

Mức giảm trung bình lịch sử khoảng 60% sẽ tương đương mục tiêu giá khoảng 35 USD/oz. Nguồn: Bloomberg Finance LP, XTB

Triển vọng kỹ thuật

Hiện tại, bạc giảm gần 4% trong hôm nay, mặc dù trong phiên giá có lúc giảm mạnh hơn. Từ đỉnh hôm nay, đợt thoái lui đã đạt gần 10%. Thị trường hiện đang thử nghiệm mức thoái lui Fibonacci 23,6% của nhịp tăng gần nhất. Để duy trì đà tăng hiện tại, giá phải duy trì trên mức 60 USD/oz, với hỗ trợ ngắn hạn quan trọng được xác lập quanh 65 USD/oz.

​​​​​​