Báo cáo CPI tháng 8 cho thấy điều gì về nền kinh tế Hoa Kỳ? ⚔️

Lạm phát nhích cao hơn, đơn xin trợ cấp thất nghiệp bật tăng mạnh

Đúng như dự đoán, lạm phát CPI tháng 8 đã tăng lên 2,9% so với cùng kỳ (y/y) từ mức 2,7% y/y trước đó. Lạm phát lõi giữ ở mức cao 3,1% y/y. Điểm bất ngờ duy nhất là CPI hàng tháng tăng 0,4% m/m, cao hơn dự báo 0,3% m/m và gấp đôi tốc độ so với tháng 7.

Lạm phát lõi hàng tháng đạt 0,3% m/m, đúng như kỳ vọng. Ngược lại, số đơn xin trợ cấp thất nghiệp tăng rất mạnh, cho thấy sự phân kỳ ngày càng lớn giữa hai mục tiêu kép của Fed — thị trường lao động suy yếu trong khi lạm phát vẫn cao. Câu hỏi đặt ra: báo cáo này phản ánh điều gì và có thể mang ý nghĩa gì đối với Fed? Liệu Phố Wall có nên lo ngại?

Các yếu tố chính thúc đẩy lạm phát

• Nhà ở (shelter) là yếu tố đóng góp lớn nhất vào mức tăng hàng tháng, tăng 0,4%.

• Dịch vụ vận tải là động lực chính của SuperCore CPI (trên 3% y/y và hơn 0,3% m/m); giá vé máy bay tăng mạnh 5,9%.

• Năng lượng tăng 0,7% m/m, trong đó giá xăng tăng 1,9%. Giá thực phẩm tăng 0,5% m/m.

• Ô tô quay lại xu hướng tăng giá: xe mới tăng 0,3%, xe đã qua sử dụng tăng 1,0%, chi phí sửa chữa ô tô tăng tới 2,4%.

Tác động của thuế quan so với dịch vụ

Điểm mấu chốt là đợt tăng lạm phát chủ yếu đến từ dịch vụ, chứ không phải từ các mức thuế quan do chính quyền Trump áp đặt.

• Các nhóm hàng hóa nhập khẩu chịu tác động từ thuế quan cho thấy tín hiệu trái chiều, không có dấu hiệu tăng tốc rõ rệt.

• SuperCore CPI (dịch vụ không bao gồm nhà ở) đã giảm nhẹ xuống 3,52% y/y, cho thấy áp lực giá không quá căng thẳng như thoạt nhìn, nhưng vẫn cách xa mục tiêu 2%.

Dữ liệu này xác nhận rằng Fed có khả năng bắt đầu nới lỏng chính sách tiền tệ, nhưng sẽ thận trọng trong tốc độ cắt giảm do lạm phát vẫn dai dẳng trên mục tiêu. Dịch vụ vẫn là yếu tố “dính” và nếu giá xăng bất ngờ tăng mạnh, bức tranh sẽ còn xấu hơn.

Biểu đồ chính

Lạm phát CPI phục hồi đúng kỳ vọng, lên 2,9% y/y. Theo các chỉ báo hàng đầu, vấn đề lớn nhất tại Mỹ hiện nay vẫn là chi phí dịch vụ tăng cao. Điều này được thể hiện rõ qua chỉ số giá trong khảo sát dịch vụ ISM. Nguồn: Bloomberg Finance LP, XTB

Xét về các thành phần chính, lạm phát tiền thuê nhà vẫn là yếu tố đóng góp lớn nhất. Tuy nhiên, tỷ trọng từ chi phí dịch vụ tăng đang ngày càng lớn. Động lực chính của lạm phát không phải là thuế quan, mà là dịch vụ. Giá y tế, năng lượng, vận tải và thực phẩm đều tăng mạnh (trong đó thực phẩm chịu ảnh hưởng một phần từ thuế quan). Nguồn: Bloomberg Finance LP, XTB

Giá thực phẩm tại Mỹ tăng nhanh hơn so với chỉ số giá thực phẩm FAO, một phần cũng liên quan đến thuế quan. Nguồn: Bloomberg Finance LP, XTB

Lạm phát xe đã qua sử dụng tăng trở lại — trong khi xe mới chịu thuế quan. Tuy nhiên, chỉ số Manheim cho thấy xu hướng này có thể chậm lại trong những tháng tới. Nguồn: Bloomberg Finance LP, XTB

Lạm phát dịch vụ vẫn ở mức cao, dù đã có dấu hiệu ổn định ở mặt bằng cao. Nguồn: Bloomberg Finance LP, XTB

Lạm phát cao là vấn đề, nhưng thị trường lao động suy yếu còn đáng lo hơn

Số đơn xin trợ cấp thất nghiệp lần đầu đã tăng lên mức cao nhất trong 4 năm, dù năm 2023 và 2024 từng có giai đoạn vượt 250.000 đơn. Mức tăng mạnh nhất đến từ Texas. Dù chưa phải dấu hiệu báo động, nhưng nếu tiến gần 300.000 đơn, đây thường là tín hiệu suy thoái.

Số đơn xin trợ cấp thất nghiệp lần đầu đã nhảy vọt, hiện ở mức cao nhất kể từ 2021. Nguồn: Bloomberg Finance LP, XTB

Nếu không phải biến động ngắn hạn, mức tăng đột biến này có thể báo hiệu tỷ lệ thất nghiệp sẽ sớm nhích lên. Nguồn: Bloomberg Finance LP, XTB

Fed sẽ cắt giảm lãi suất

Có vẻ như Fed sẽ không lựa chọn cắt giảm mạnh 50 điểm cơ bản, do rủi ro lạm phát vẫn cao. Tuy nhiên, rõ ràng rằng thuế quan — yếu tố gây bất định lớn nhất về giá — lại có tác động hạn chế đến giá cả tại Mỹ. Do đó, Fed sẽ tiến hành cắt giảm lãi suất, nhưng nhiều khả năng không cam kết sẵn với một chu kỳ cắt giảm đầy đủ, mà vẫn giữ quan điểm phụ thuộc chặt chẽ vào dữ liệu.