Liệu một đợt điều chỉnh việc làm hằng năm sẽ khiến Fed cắt lãi suất 0,5%?

Chỉ vài ngày sau báo cáo việc làm phi nông nghiệp (NFP) tháng 8, Cục Thống kê Lao động Mỹ (BLS) sẽ công bố bản điều chỉnh thường niên về tăng trưởng việc làm cho giai đoạn từ tháng 4/2024 đến tháng 3/2025. Bản điều chỉnh này chỉ bao gồm hai tháng đầu trong nhiệm kỳ tổng thống của Donald Trump. Báo cáo có thể làm gia tăng kỳ vọng về việc cắt giảm lãi suất, thậm chí một số ý kiến còn cho rằng có khả năng Cục Dự trữ Liên bang sẽ giảm tới 50 điểm cơ bản (bp). Dự báo ban đầu từ các nhà kinh tế cho thấy mức giảm việc làm so với ước tính gốc có thể thuộc loại lớn nhất, dù nhiều khả năng vẫn thấp hơn mức giảm của năm ngoái.

Cơ chế và quy mô điều chỉnh dự kiến

Điều chỉnh NFP thường niên là một quy trình tiêu chuẩn, trong đó BLS đối chiếu các ước tính hàng tháng với dữ liệu đầy đủ hơn từ Khảo sát Hàng quý về Việc làm và Tiền lương (QCEW), được tổng hợp từ hồ sơ bảo hiểm thất nghiệp và bao phủ hơn 95% tổng số việc làm. Quy trình này giúp bổ sung dữ liệu chính xác hơn về số doanh nghiệp mới thành lập và số doanh nghiệp đóng cửa – những yếu tố chưa có sẵn khi công bố báo cáo hàng tháng.

Các nhà kinh tế dự báo sẽ có một đợt điều chỉnh giảm đáng kể về số việc làm trong giai đoạn từ tháng 4/2024 đến tháng 3/2025. Theo báo cáo của Bloomberg Intelligence, kỳ vọng thị trường dao động trong khoảng 500.000 đến 800.000 việc làm, dù một số dự báo cho rằng có thể giảm tới 1 triệu việc làm. Bloomberg Economics lại đưa ra dự báo thấp hơn một chút.

Dự báo từ các tổ chức:

• Bloomberg Economics: -555.000 việc làm (dao động từ -475.000 đến -714.000)

• Wells Fargo: -475.000 đến -790.000 việc làm

• Nomura Securities: -600.000 đến -900.000 việc làm

• Bank of America và Royal Bank of Canada: có thể lên tới -1 triệu việc làm

Một phân tích của Bloomberg Economics cho thấy quý I/2025 đã có cải thiện, với số doanh nghiệp đóng cửa giảm và số doanh nghiệp thành lập mới tăng. Điều này lý giải vì sao họ đưa ra dự báo giảm nhẹ hơn so với một số dự báo khác trên thị trường.

Nguyên nhân đằng sau đợt điều chỉnh việc làm

Lý do điều chỉnh: Nguyên nhân chính cho đợt điều chỉnh dự báo lần này đến từ mô hình “birth-death” của BLS, vốn có khả năng đã đánh giá quá cao số việc làm do các doanh nghiệp mới tạo ra. Các chỉ báo tần suất cao cho thấy tốc độ thành lập doanh nghiệp mới đã giảm xuống mức thấp nhất trong quý II/2024 trước khi cải thiện trở lại vào quý I/2025.

Cải thiện trong Q1/2025: Một điểm quan trọng là dữ liệu quý I/2025 có thể cho thấy sự ổn định hơn của thị trường lao động. Bloomberg Economics dự báo rằng mức tăng trưởng việc làm theo QCEW trong quý I/2025 (so với quý IV/2024) sẽ không chậm hơn đáng kể so với khảo sát CES, điều này giải thích tại sao họ đưa ra dự báo điều chỉnh nhẹ hơn so với mức đồng thuận chung của thị trường.

Ý nghĩa lịch sử: Sau khi điều chỉnh, số việc làm trong tháng 10/2024 có thể thực tế đã giảm 3.000 việc làm. Nhìn lại, điều này sẽ củng cố tính hợp lý trong quyết định của Fed khi cắt giảm lãi suất 50 điểm cơ bản vào tháng 9/2024.

Liệu có lặp lại kịch bản 2024?

Vào tháng 8/2024, BLS công bố bản điều chỉnh cho thấy nền kinh tế đã tạo ra ít hơn 818.000 việc làm so với ước tính ban đầu cho giai đoạn từ tháng 4/2023 đến tháng 3/2024. Bản điều chỉnh cuối cùng, phát hành vào tháng 2/2025, hạ mức giảm xuống còn 598.000 việc làm. Đáp lại đợt điều chỉnh này cùng các số liệu lao động yếu hơn, Fed đã chọn cắt giảm lãi suất 50 điểm cơ bản vào tháng 9/2024. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng đợt điều chỉnh khi đó không gây ra lo ngại lớn về suy thoái, bởi thị trường khi đó vốn đã dự báo khả năng điều chỉnh giảm hơn 1 triệu việc làm.

Kỳ vọng hiện tại của thị trường về việc cắt giảm lãi suất

Sau báo cáo NFP tháng 8/2025 yếu kém, chỉ ghi nhận tăng 22.000 việc làm — thấp hơn nhiều so với mức kỳ vọng vốn đã thấp là 75.000 — thị trường hiện đã hoàn toàn định giá khả năng Fed sẽ cắt giảm lãi suất tại cuộc họp tuần tới. Tỷ lệ thất nghiệp đã tăng lên 4,3%.

Thị trường không chỉ đang định giá đầy đủ cho một đợt cắt giảm 25 điểm cơ bản vào ngày 17/9, mà còn cho rằng có 13% khả năng Fed sẽ cắt giảm 50 điểm cơ bản. Một đợt cắt giảm nữa được kỳ vọng diễn ra vào tháng 10 và gần như chắc chắn sẽ có thêm một đợt nữa vào tháng 12. Standard Chartered dự báo rằng nếu xuất hiện một điều chỉnh NFP âm lớn, điều này có thể khiến Fed nghiêng hẳn về phương án cắt giảm mạnh hơn 50 điểm cơ bản.

Các ngành bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi đợt điều chỉnh

Theo dự báo của các nhà phân tích và dựa trên tiền lệ năm 2024, các ngành dịch vụ chuyên môn và kinh doanh được kỳ vọng sẽ chịu mức điều chỉnh giảm lớn nhất, khi năm ngoái con số này gần 360.000 việc làm. Ngành giải trí và khách sạn cũng được dự báo sẽ có điều chỉnh giảm khoảng 150.000 việc làm như năm trước. Ngược lại, một số lĩnh vực có thể sẽ có điều chỉnh tăng, bao gồm giáo dục tư nhân, y tế và thậm chí là việc làm trong khu vực chính phủ.

Thị trường sẽ phản ứng ra sao?

Một đợt điều chỉnh NFP âm mạnh sẽ củng cố thêm câu chuyện về sự suy yếu của thị trường lao động. Tuy nhiên, phân tích của Bloomberg Economics lại cho thấy một góc nhìn ôn hòa hơn. Nếu dữ liệu xác nhận sự cải thiện trong quý I/2025, Fed có thể coi tình trạng hiện tại chỉ là giai đoạn chững tạm thời và đang dần kết thúc. Ngược lại, cần lưu ý rằng dữ liệu trong những tháng gần đây đã bị điều chỉnh giảm đáng kể và trong tháng 6 cũng đã ghi nhận sự sụt giảm việc làm.

Đối với thị trường, một đợt điều chỉnh mạnh hơn cả năm ngoái có thể kéo theo đồng USD suy yếu rõ rệt, lợi suất trái phiếu giảm và giá vàng tiếp tục tăng. Tuy nhiên, phản ứng của thị trường chứng khoán lại không rõ ràng: giảm việc làm đồng nghĩa với việc Fed sẽ cắt giảm lãi suất (thường tốt cho cổ phiếu), nhưng tín hiệu suy thoái lại là yếu tố tiêu cực.

Bối cảnh chính trị và độ tin cậy của dữ liệu

Đợt điều chỉnh này còn mang yếu tố chính trị. Tổng thống Donald Trump trước đây đã nhiều lần nghi ngờ độ tin cậy của dữ liệu BLS. Tháng 8/2025, ông đã sa thải Ủy viên BLS Erika McEntarfer sau khi báo cáo tháng 7 cho kết quả yếu. Trump cáo buộc BLS đã “làm giả” dữ liệu, dù các nhà kinh tế nhấn mạnh rằng việc điều chỉnh chỉ là quy trình bình thường để tinh chỉnh dữ liệu kinh tế.