Ngân hàng Nhật Bản dự kiến giữ nguyên lãi suất

Tối nay, Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) sẽ họp chính sách tiền tệ, khép lại tuần bận rộn nhất năm về các quyết định lãi suất toàn cầu. Dự kiến, BoJ sẽ giữ nguyên lãi suất ở mức 0,5% do bất ổn chính trị, kinh tế và xã hội hiện tại.

Tình hình kinh tế Nhật Bản

Kể từ cuộc họp tháng 7, Nhật Bản đã chứng kiến nhiều diễn biến lớn cả về kinh tế lẫn chính trị.

Về kinh tế, dữ liệu mới nhất cho thấy tăng trưởng GDP đạt 2,2% hàng năm, cao hơn dự kiến, tạo thêm yếu tố ủng hộ khả năng tăng lãi suất trong ngắn hạn.

Lạm phát đã ở mức trên 2% trong hơn ba năm. Mặc dù có dấu hiệu giảm phát từ tháng 2, mức lạm phát vẫn cao, gây áp lực lên BoJ phải nâng lãi suất. Điểm được những người ủng hộ chính sách tiền tệ linh hoạt nhấn mạnh là dữ liệu mới nhất cho thấy mức tăng 3,1%, và khảo sát dự báo số liệu lạm phát công bố sáng nay sẽ giảm xuống còn 2,8%.

CPI và CPI core tại Japan. Nguồn: XTB

Dữ liệu này, cùng với thỏa thuận thương mại đạt được với Mỹ giúp giảm bớt sự bất ổn chung, đã gợi ý khả năng tăng lãi suất tại cuộc họp tối nay.

Tuy nhiên, những kỳ vọng này đã giảm bớt vào đầu tháng khi Thủ tướng Shigeru Ishiba tuyên bố từ chức, làm dấy lên lo ngại về sự bất ổn chính trị và khả năng chính quyền mới có thể ưu tiên chính sách tiền tệ linh hoạt hơn.

Nhà đầu tư tin rằng Bộ trưởng Nông nghiệp Shinjiro Koizumi, người chính thức tham gia cuộc đua chức Chủ tịch LDP hôm thứ Ba, có quan điểm ủng hộ tăng lãi suất nhiều hơn so với đối thủ tiềm năng Sanae Takaichi, người được coi là ủng hộ nới lỏng tiền tệ và chính sách tài khóa linh hoạt. Đảng LDP, đảng lớn nhất trong liên minh cầm quyền, sẽ tổ chức bỏ phiếu lãnh đạo vào ngày 4/10.

Thị trường chứng khoán, trái phiếu và đồng yên

Chỉ số chứng khoán Nikkei 225 của Nhật Bản vừa phá vỡ mức cao kỷ lục. Đây là kỷ lục thứ năm trong tháng 9, sau bốn kỷ lục trong tháng 8. Đồng thời, đây cũng là lần đầu tiên trong lịch sử chỉ số chuẩn này đóng cửa trên 45.000 điểm. Tính từ đầu năm, Nikkei đã tăng hơn 15% và gần 25% trong vòng 12 tháng qua.

Lần này, đà tăng được thúc đẩy bởi nhóm cổ phiếu bất động sản, công nghệ và các công ty liên quan đến xuất khẩu, sau khi quyết định cắt giảm lãi suất của Fed đã làm dịu lo ngại về triển vọng kinh tế Mỹ.

Về thị trường tiền tệ, đồng USD đã trở thành “vật tế thần” cho các chính sách của Donald Trump. Điều này khiến nhà đầu tư quốc tế tìm đến các đồng tiền thay thế, trong đó có đồng yên Nhật, vốn đã tăng 6,74% so với USD kể từ đầu năm.

Hiệu suất các đồng tiền so với USD kể từ đầu năm. Nguồn: XTB

Việc nhiều ngân hàng trung ương trên thế giới cắt giảm lãi suất có thể tiếp tục thúc đẩy đà tăng của đồng yên trong bối cảnh tỷ giá USD/JPY đang tiến sát ngưỡng quan trọng 147.

Nguồn: Xstation

Đồng yên Nhật tăng giá quá nhanh có thể làm lợi nhuận của các doanh nghiệp Nhật bị thu hẹp thêm. Ngược lại, điều này cũng làm gia tăng áp lực lạm phát, có thể buộc Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) phải thực hiện các đợt tăng lãi suất nhanh chóng.

Một trong những yếu tố chính chi phối thị trường những tháng gần đây là lo ngại về thu nhập cố định toàn cầu. Sự bất ổn chính trị và tài khóa đã đẩy lợi suất trái phiếu dài hạn lên cao. Trái phiếu kỳ hạn 30 năm đã đạt mức kỷ lục 3,285% hồi đầu tháng, phản ánh sự thiếu niềm tin của nhà đầu tư vào chính sách của chính phủ, mức nợ công cao và khả năng BoJ tăng lãi suất.

Thị trường hiện có dấu hiệu bình ổn nhờ các đợt đấu giá gần đây, nhưng điều này có thể chỉ là tạm thời. Trái phiếu Nhật kỳ hạn 20 năm đã tăng sau một phiên đấu giá thu hút nhu cầu cao nhất kể từ năm 2020, mang lại chút “giải tỏa” cho nhà đầu tư trong bối cảnh rủi ro chính trị và tài khóa gia tăng.

Những câu hỏi then chốt tại cuộc họp

Dù thị trường đã định giá 100% rằng chính sách tiền tệ sẽ không thay đổi, nhưng cuộc họp báo sau đó cùng phần giải thích của Thống đốc Kazuo Ueda sẽ đặc biệt quan trọng. Một số điểm đáng chú ý:

• Bước tiếp theo sẽ là gì? Hiện có 67% khả năng BoJ tăng lãi suất trước cuối năm nay, trong đó tháng 10 được xem là thời điểm trọng tâm, với 30% khả năng tăng 25 điểm cơ bản.

Quyết định lãi suất. Nguồn: Bloomberg

• Chính trị có ảnh hưởng đến quyết sách không? BoJ khó có khả năng bàn luận về tác động từ việc ông Ishiba từ chức, bởi ngân hàng muốn khẳng định tính độc lập với chính phủ. Tuy vậy, tác động chính trị chắc chắn sẽ là một phần của cuộc họp.

• Quyết định của Fed ảnh hưởng thế nào? Chính sách của các ngân hàng trung ương lớn trên thế giới đều tác động lan tỏa. Trong khi động thái tiếp theo của Nhật Bản nhiều khả năng là tăng lãi suất, thì Mỹ được dự báo sẽ có thêm hai đợt cắt giảm lãi suất vào cuối năm nay.