Tương lai nào cho đồng lira Thổ Nhĩ Kỳ❓

❗Đồng Lira đã mất giá hơn 50% so với USD trong năm nay. Các hành động của chính quyền đã thúc đẩy đồng nội tệ này tăng hơn 30% trong tuần này. Triển vọng nào cho đồng TRY?

Mọi chuyện bắt đầu như thế nào?

Thổ Nhĩ Kỳ được coi là một nền kinh tế mới nổi, nằm ở biên giới của Châu Âu và Châu Á. Mặc dù nằm gần Trung Đông, quốc gia này không có trữ lượng tài nguyên thiên nhiên đáng kể như các nước Ả Rập. Vì nền kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ định hướng nhập khẩu nên đã dẫn đến thâm hụt tài khoản vãng lai lớn. Điều này có nghĩa là quốc gia này phụ thuộc vào nợ nước ngoài.

Giai đoạn khủng hoảng 2018-2019

Thổ Nhĩ Kỳ đã dành nhiều năm cố gắng để được coi là thân thiện với các nhà đầu tư. Các nhà đầu tư bị thu hút bởi lãi suất tương đối cao, nhưng đất nước này đã không thể kiểm soát lạm phát. Tăng trưởng giá đã vượt quá mục tiêu lạm phát vốn đã cao, khiến đồng TRY suy yếu và các nhà đầu tư rút khỏi quốc gia này.

Lạm phát của Thổ Nhĩ Kỳ tăng nhanh hơn 20%. Liệu các hành động mới có đủ để ổn định giá cả và đồng nội tệ? Nguồn: Macrobond, XTB

Ngân hàng trung ương đã phản ứng với vấn đề ngày càng tồi tệ bằng cách nâng lãi suất và can thiệp vào thị trường ngoại hối. Tuy nhiên, những hành động đó đã không mang lại kết quả và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ bắt đầu lo ngại về mức lãi suất cao quá mức của nước này. Ông Erdogan đã bắt đầu gây áp lực nhiều hơn lên ngân hàng trung ương và cản trở sự độc lập của ngân hàng này. Thêm vào đó, mối quan hệ Mỹ-Thổ Nhĩ Kỳ ngày càng xấu đi, dẫn đến một cuộc khủng hoảng đồng TRY nghiêm trọng, khiến CBRT buộc phải tăng lãi suất lên 24%.

Lý do đằng sau đợt sụt giảm gần đây của đồng TRY?

Những lý do đằng sau sự suy yếu của đồng TRY hiện tại tương tự như cuộc khủng hoảng tiền tệ trước đây ở Thổ Nhĩ Kỳ. Việc hạ lãi suất dưới áp lực từ Tổng thống Erdogan đã khiến giá đồng tiền tệ này sụt giảm nghiêm trọng. Nợ cao, lạm phát tràn lan, quan hệ kém với các nước phương Tây và thiếu sự độc lập của ngân hàng trung ương đã đẩy đồng lira của Thổ Nhĩ Kỳ xuống mức thấp kỷ lục mới.

Đợt phục hồi của đồng lira Thổ Nhĩ Kỳ

Để giảm bớt gánh nặng do đồng tiền đang giảm mạnh đối với người dân và nền kinh tế, Tổng thống Erdogan và chính quyền của ông đã đưa ra một loạt các biện pháp nhằm ổn định tình hình. Thổ Nhĩ Kỳ sẽ ỗ trợ cho những người nắm giữ đồng TRY trong nước và trả lãi cho các tài khoản đó để bù đắp các khoản lỗ chênh lệch tỷ giá.

Hành động này nhằm mục đích thúc đẩy việc giữ tiền bằng TRY và ngăn chặn việc chuyển sang ngoại tệ và tài sản khác. Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ cũng sẽ cung cấp cho các tập đoàn các hợp đồng ứng trước để hỗ trợ họ chống lại sự biến động tiền tệ. Tuy nhiên, những hành động đó không có khả năng làm giảm bớt áp lực lạm phát vì sự miễn cưỡng đối với việc tăng lãi suất và tăng giá năng lượng trên thế giới.

Tất nhiên, đây là một mặt của câu chuyện đằng sau đà tăng của đồng TRY gần đây. Mặt còn lại là sự can thiệp ngoại hối lớn của ngân hàng trung ương và việc cắt giảm các lệnh bán khống đồng lira của các nhà đầu tư. Sự kết hợp của những yếu tố đó đã dẫn đến những động thái lớn trên thị trường đồng TRY vào đầu tuần này.

Các động thái danh nghĩa của USDTRY trong cuộc khủng hoảng gần đây nhất đã nhanh hơn và lớn hơn so với tình huống trước đó. Tuy nhiên, nếu nhìn vào chuyển động tương đối (tính bằng %), chúng ta có thể thấy một số trường hợp tương tự. Tuy nhiên, các hành động mới được chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ công bố có thể không đủ để làm chậm lạm phát. Sự ổn định của đồng TRY có thể sẽ không kéo dài nếu lạm phát tiếp tục tăng tốc. Nguồn: xStation5

Chuyện gì sẽ xảy ra đối với đồng lira?

Đã có những phương pháp khác nhau được sử dụng trong quá khứ để ổn định tiền tệ. Một số quốc gia thiết lập hành lang lãi suất, một số quốc gia khác quyết định lãi suất chậm thanh khoản cao. Tuy nhiên, những hành động đó không bao giờ giải quyết được tình hình lâu dài. Mặc dù kế hoạch mới được Thổ Nhĩ Kỳ công bố có vẻ hợp lý, nhưng sự ổn định trên thị trường ngoại hối khó có thể kéo dài.

Nếu tỷ giá hối đoái của đồng lira vẫn thả nổi, các nhà đầu cơ nên sớm quay trở lại việc bán khống đồng lira của Thổ Nhĩ Kỳ và thử nghiệm các giới hạn của ngân hàng trung ương và khả năng của chính phủ để bảo vệ tình hình hiện tại. Nếu không có kế hoạch rõ ràng và các hành động nhằm mục đích hạ nhiệt tăng trưởng giá, một giai đoạn suy yếu khác của đồng TRY dường như chỉ là vấn đề thời gian.

Lãi suất thực tại Thổ Nhĩ Kỳ không chỉ ở mức âm mà còn thấp nhất thế giới. Nếu không trở lại vùng tích cực, tăng trưởng giá khó có thể ổn định. Nguồn: Macrobond, XTB

Đồng lira của Thổ Nhĩ Kỳ tăng giá đáng kể nhưng phần lớn là do đóng các vị thế bán khống. Nhìn vào Hợp đồng hoán đổi rủi ro tín dụng (CDS) của Thổ Nhĩ Kỳ, có thể thấy rằng hầu như không có bất kỳ sự thay đổi nào về nguy cơ vỡ nợ sau khi chính phủ thông báo về các hành động mới. Có nghĩa là các nhà đầu tư tổ chức lớn không nhận thấy sự cải thiện đáng kể về yếu tố cơ bản. Nguồn: Bloomberg