U.S. Government Shutdown: ความหมายและใครจะได้รับผลกระทบ

บ่ายวันนี้ ผู้นำสภาคองเกรสจะเข้าพบประธานาธิบดีสหรัฐฯ เพื่อหาทางหลีกเลี่ยงการปิดทำการของรัฐบาล (Shutdown) ซึ่งเกิดขึ้นเมื่อสภาผู้แทนฯ ไม่สามารถผ่านร่างงบประมาณเพื่อสนับสนุนการดำเนินงานของรัฐบาลกลางได้ทันเวลา

การปิดทำการของรัฐบาลสหรัฐฯ (Government Shutdown) คืออะไร?
แม้มักถูกเชื่อมโยงกับ “เพดานหนี้” แต่ความจริงแล้ว shutdown เป็นปัญหาการอนุมัติค่าใช้จ่ายระยะสั้น เงินงบประมาณมีอยู่ แต่ไม่สามารถนำมาใช้ได้ตามกฎหมาย เพราะสภาคองเกรสยังไม่ผ่านร่างกฎหมายงบประมาณหรือมติชั่วคราวเพื่อจัดสรรเงินให้หน่วยงานรัฐบาลกลาง

ด้วยความแตกแยกและการเมืองที่แบ่งขั้วอย่างรุนแรง ภาวะ shutdown จึงกลายเป็นเรื่องที่เกิดซ้ำในศึกงบประมาณที่วอชิงตัน ตัวอย่างเช่น ปี 2018 สมัยทรัมป์ เกิด shutdown ยาวนานถึง 34 วัน (นานที่สุดในประวัติศาสตร์ยุคใหม่) ทำให้พนักงานรัฐบาลราว 800,000 คน จากทั้งหมด 2.1 ล้านคน ไม่ได้รับค่าจ้าง คิดเป็นเกือบหนึ่งในสามของแรงงานภาครัฐ

หากไม่มีข้อตกลง หน่วยงานรัฐบาลหลายแห่งจะขาดงบและต้องหยุดหรือปิดการทำงานที่ไม่จำเป็น โดยครั้งนี้อาจกระทบรุนแรงยิ่งขึ้น ทำเนียบขาวยังขู่เรื่องการเลิกจ้างถาวรด้วย

สาเหตุของความขัดแย้งรอบนี้
ปีงบประมาณใหม่ของรัฐบาลกลางเริ่มวันที่ 1 ตุลาคม แต่สภาคองเกรสยังไม่สามารถตกลงร่างงบชั่วคราวได้

• โดนัลด์ ทรัมป์ ยกเลิกการเจรจากับแกนนำเดโมแครต โดยบอกว่าการพูดคุยแบบไม่เป็นทางการ “ไม่มีประโยชน์” และข้อเรียกร้องของพวกเขา “ไม่จริงจัง”

• ผู้นำเดโมแครตอย่าง ชัค ชูเมอร์ และ ฮาคีม เจฟฟรีส์ กล่าวโทษทรัมป์และรีพับลิกันที่ครองทั้งสองสภา ว่าเป็นต้นเหตุความเสี่ยง shutdown

• ฝ่ายเดโมแครตเรียกร้องให้ขยาย เงินอุดหนุนลดค่าเบี้ยประกันสุขภาพ ภายใต้กฎหมาย Affordable Care Act ที่กำลังจะหมดอายุ มาตรการนี้เป็นหนึ่งในส่วนที่ถูกตัดลดในกฎหมาย “One Big Beautiful Bill” ของทรัมป์เมื่อต้นปี

จะเกิดอะไรขึ้นเมื่อ shutdown?

• กิจกรรมที่ถูกจัดว่า “ไม่จำเป็น” จะถูกระงับ

• พนักงานรัฐบาลราว 800,000 คน ถูกพักงานชั่วคราว (furlough) หรือทำงานโดยไม่ได้ค่าจ้างจนกว่าปัญหาจะคลี่คลาย

• บริการสำคัญยังดำเนินต่อ เช่น ความมั่นคงแห่งชาติ การควบคุมการบิน การปฏิบัติการทางทหาร การจ่ายหนี้ และบำนาญสังคม (Social Security)

• อุทยานแห่งชาติ พิพิธภัณฑ์ สำนักงานราชการ และขั้นตอนอย่างการขอวีซ่าหรือใบอนุญาต อาจถูกปิดหรือเลื่อนออกไป

ผลกระทบต่อตลาดการเงิน
จนถึงตอนนี้ ตลาดยังไม่สะทกสะท้านต่อความเสี่ยง shutdown วันที่ 1 ตุลาคม แม้ความเสี่ยงเพิ่มขึ้นทุกวัน

• ตามข้อมูลจาก Polymarket มีโอกาส 72% ที่จะเกิด shutdown ภายในสิ้นปี 2025 และ 67% ว่าจะเกิดทันทีตั้งแต่ 1 ตุลาคม

• ผลกระทบสำคัญที่สุดคือ การหยุดเผยแพร่ ข้อมูลเศรษฐกิจของรัฐบาล เช่น รายงานการว่างงาน หรือข้อมูลการจ้างงานนอกภาคเกษตร (NFP) เดือนกันยายน

ในด้านตลาดหุ้น ผลกระทบโดยตรงช่วงแรกมักไม่มาก และขึ้นอยู่กับระยะเวลาของ shutdown

• สถิติย้อนหลังตั้งแต่ปี 1975: หาก shutdown นานเกิน 3 วัน ดัชนี S&P 500 ให้ผลตอบแทนเฉลี่ย +1.7% ภายใน 50 วันหลังจากนั้น

• หากนับทุกครั้ง ไม่ว่าจะสั้นหรือยาว ผลตอบแทนเฉลี่ยอยู่ที่ +2.2%

Performance of the S&P 500 during Government Shutdowns: Source: XTB

ค่าเงินดอลลาร์สหรัฐฯ
จนถึงตอนนี้ ดอลลาร์ยังคงเป็นสินทรัพย์ที่เผชิญแรงกดดันมากที่สุด — ปรากฏการณ์ที่เกิดซ้ำตลอดปีทุกครั้งที่มีความไม่แน่นอนทางการเมือง โดยเช้านี้ก็เคลื่อนไหวในทิศทางเดียวกันก่อนการประชุมระหว่างผู้นำสภาคองเกรสสหรัฐฯ และประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ในวันนี้

ราคาทองคำ
การอ่อนค่าของดอลลาร์ช่วยหนุนราคาทองคำต่อเนื่องจากกระแสราคาที่ปรับขึ้นมาตลอดทั้งปี โดยมีแรงขับเคลื่อนจาก

• นโยบายการเงินและการคลังแบบกระตุ้นเศรษฐกิจ

• ความคาดหวังเงินเฟ้อ

• การโจมตีของทรัมป์ต่อความเป็นอิสระของ Fed

• ความต้องการซื้อจากธนาคารกลาง นำโดยจีน

📌 ตั้งแต่ปี 1975 ทองคำปรับขึ้นเฉลี่ย +3% ในช่วง 50 วันหลังการปิดทำการของรัฐบาล (shutdown)

Performance of the gold during Government Shutdowns: Source: XTB

ราคาทองคำปีนี้พุ่งขึ้นแล้วกว่า 45% และกำลังมุ่งหน้าสู่การปิดบวก 3 ไตรมาสติดต่อกัน ขณะเดียวกัน กองทุน ETF ที่อ้างอิงทองคำ ก็มีการถือครองเพิ่มขึ้นแตะระดับสูงสุดตั้งแต่ปี 2022